مرور نظام‌مند و فراتحلیل مطالعات انجام شده درباره‌ی امنیت اجتماعی در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه خوارزمی

2 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد علوم اجتماعی - جامعه‌شناسی دانشگاه خوارزمی

3 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد علوم اجتماعی - پژوهشگری دانشگاه خوارزمی

چکیده

در سال‌های اخیر مسأله امنیت اجتماعی موردتوجه پژوهشگران اجتماعی قرار گرفته و شمار زیادی از پایان‌نامه‌ها و مقالات و طرح‌های پژوهشی درباره آن انجام شده است. در این پژوهش‌ها متغیرهای گوناگونی به‌عنوان عوامل مرتبط با امنیت اجتماعی موردبررسی قرار گرفته‌اند، شمار زیاد تحقیقات انجام شده درباره این موضوع زمینه را برای انجام فراتحلیلی در زمینه امنیت اجتماعی فراهم می‌آورد تا بدین‌وسیله ترکیب و تلفیقی مناسب از پژوهش‌های انجام شده به دست آید و فهم جامع‌تر و دقیق‌تری از موضوع، نظریات تبیین‌کننده، سنجه‌های آن و عوامل مهم و مؤثر در امنیت اجتماعی جامعه ایرانی حاصل شود تا بتوان به راهکارهای عملی برای بهبود سطح امنیت اجتماعی دست یافت. به همین منظور در این پژوهش، با در نظر گرفتن امکانات عملی و محدودیت‌های زمانی، 47 مورد (30 مقاله و 17 پایان‌نامه) از مطالعات انجام شده در زمینه­ی امنیت اجتماعی، در فاصله­ی سال‌های 1380 تا 1392 موردبررسی قرار گرفته و اطلاعات لازم با استفاده از چک‌لیست، استخراج شده و به‌وسیله نرم‌افزار CMA  تحلیل شده است. نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهد که بیشترین تعداد پژوهش‌ها در فاصله­ی سال‌های 1388 تا 1392 (40 مورد، 85.1 درصد) انجام شده است، در پژوهش‌ها تنوع زیادی وجود داشته و نظریه‌های بوزان، گیدنز، پارسونز، ویور و دورکیم بیشترین فراوانی را داشته‌اند. به‌علاوه از میان ابعاد امنیت اجتماعی، به ترتیب امنیت جانی، امنیت مالی و امنیت گروهی بیشترین فراوانی را دارند. در میان متغیرهای موردمطالعه، اعتیاد، تجربه غیرمستقیم جرم، شبکه‌های اجتماعی، پایگاه اجتماعی – اقتصادی، رعایت هنجارهای اجتماعی، به­ترتیب دارای بیشترین میزان اندازه اثر در امنیت اجتماعی بودند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Systematic Review and Meta-Analysis of Studies on Societal Security in Iran

نویسندگان [English]

  • Hossein Serajzadeh 1
  • Farshad Mohammadi 2
  • Maryam Jameh Shoorany 3
چکیده [English]

   In recent years, the issue of societal security has been considered by social researchers and a large number of dissertations, articles and research projects have been conducted on it. In these studies, various variables have been studied as factors related to societal security, and the large number of studies conducted on this subject provides the basis for meta-analysis in the field of societal security.
   In order to obtain a suitable combination of the researches and to gain a more comprehensive and accurate understanding of the subject, explanatory theories, its criteria, and important and effective factors in the societal security of the Iranian society so that practical solutions can be found to improve the level of societal security.
   Therefore, in this study, considering the practical possibilities and time constraints, 47 cases (30 articles and 17 dissertations) of studies conducted in the field of societal security between 2001 and 2013 have been reviewed and the necessary information It was extracted using a checklist and analyzed by CMA software.
   The results show that the highest number of researches has been done between 2009 and 2013 (40 cases, 85.1%), there is a great variety in researches and the theories of Buzan, Giddens, Parsons, Weaver and Durkheim have the highest frequency. In addition, among the dimensions of societal security, life security, financial security and group security have the highest frequency. Among the studied variables, addiction, indirect crime experience, social networks, socio-economic status, observance of social norms, respectively, had the highest effect size on social security.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Societal Security
  • Meta-Analysis
  • Life Security
  • Financial Security
  • and Group Security

مراجع

افشار، سیمین؛ علیزاده اقدم، محمدباقر؛ عباس زاده، محمد و کوهی، کمال. (1398). «فراتحلیل مطالعات انجام شده درباره عوامل مؤثر بر ترس از جرم در بین شهروندان ایرانی»، فصل‌نامه مسائل اجتماعی ایران، دوره دهم، شماره 1، 151-126.
ترنر، جاناتان، اچ. (1373). مبحث نظریه‌های جامعه‌شناسی، ترجمه عبدالحسین لهسایی­زاده، نشر نوید شیراز.
بوزان، باری. (1378). مردم، دولت­ها و هراس، ترجمه پژهشکده مطالعات راهبردی. تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی، چاپ اول.
بوزان، باری. (1379). «آشنایی با مکتب کپنهاک در حوزه مطالعات امنیتی»، فصلنامه مطالعات راهبردی، شماره 9، 15-9.
بیات، بهرام. (1388). «جامعه‌شناسی احساس امنیت»، چاپ اول، تهران: انتشارات امیرکبیر.
چلبی، مسعود. (1375). جامعه‌شناسی نظم، تهران: نشر نی.
حسن­نژاد، جمال. (1392). فراتحلیل کمی رابطه تحصیلات و اشتغال زنان با مناسبات قدرت در خانواده و اجتماع، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد رشتۀ پژوهش علوم اجتماعی دانشگاه تربیت‌معلم تهران.
حسنی، محمدرضا؛ هدایتی، منصوره و محمدزاده، فاطمه. (1396). «فراتحلیل مطالعات انجام شده درباره نگرش به طلاق در سال‌های 1394-1382»، مجله مطالعات اجتماعی ایران، دوره یازدهم، شماره 3، 151-126.
دورکیم، امیل. (1381). درباره تقسیم کار اجتماعی، مترجم باقرپرهام، تهران: نشر مرکز.
رسولی، رضا و علی صالحی. (1390). «بررسی و تبیین عوامل مؤثر بر امنیت اجتماعی جوانان»، فصل‌نامه دانش انتظامی، سال دوازدهم، شماره دوم، 201-165.
ساروخانی، باقر و نویدنیا، منیژه. (1385). «امنیت اجتماعی خانواده و محل سکونت در تهران»، فصلنامه رفاه اجتماعی، شماره 22، 107-87.
سحابی، جلیل، جمیل مفاخری باشماق، شریف سلطانیان، رفیق شاپری و هاشم آقابیگ پوری (1395). «فراتحلیل پژوهش‌های صورت گرفته در زمینه عوامل مؤثر بر گرایش به اعتیاد و سوء مصرف مواد مخدر در فاصله زمانی 1392- 1370 در استان کردستان»، پژوهش­های اجتماعی معاصر، دوره 5، شماره 8، 99-122.
سیدمن، استیون. (1391). کشاکش آرا در جامعه‌شناسی، هادی جلیلی، تهران: نشر نی.
شکربیگی، عالیه و مستمع، رضا. (1393). «فراتحلیل مطالعات انجام شده پیرامون خشونت علیه زنان»، مجله جامعه‌شناسی ایران، دوره پانزدهم، شماره 2، 177-153.
صمدی بگه جان، جمیل. (1384). بررسی امنیت اجتماعی در شهر سنندج، پایان‌نامه کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
غفاری، غلامرضا. (1390). سرمایه اجتماعی و امنیت انتظامی، چاپ اول، تهران: انتشارات جامعه شناسان.
قاضی طباطبایی، محمود و ودادهیر، ابوعلی. (1389). فراتحلیل در پژوهش‌های اجتماعی و رفتاری، تهران: جامعه­شناسان.
کوزر، لوئیس. (1370). زندگی و اندیشه بزرگان جامعه‌شناسی، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: نشر علمی.
گلچین، مسعود. (1385). «انحراف اجتماعی جوانان در آیینه­ی پژوهش‌ها (نمونه‌ای از کاربرد فن تحلیل ثانوی)»، نامه­ی علوم اجتماعی، شماره ۲۸، 158-124.
گیدنز، آنتونی. (1377). پیامدهای مدرنیته، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: نشر مرکز.
گیدنز، آنتونی. (1378). تجد و تشخص، جامعه و هویت شخصی در عصر جدید، ترجمه  ناصر موفقیان، چاپ اول، تهران: نشر نی.
لرنی، منوچهر. (1383). آسیب‌شناسی امنیت، تهران: انتشارات پیام پویا، چاپ اول.
محسنی تبریزی؛ جزایری، علیرضا و بابایی، نعمت‌الله. (1389). «فراتحلیل مطالعات مربوط به سوءمصرف مواد با رویکرد روانی – اجتماعی طی یک دهه و نیم گذشته (1384- 1370)»، مجله بررسی مسائل اجتماعی ایران، سال اول، شماره اول، 200-175.
مرکز ملی مطالعات و سنجش افکار عمومی. (1377). احساس امنیت شهروندان در ارتباط با وظایف نیروی انتظامی.
معیدفر، سعید. (1390). جامعه‌شناسی مسائل اجتماعی ایران، چاپ سوم، تهران: انتشارات نور علم.
ملکیان ، اکرم، اسماعیل عبداللهی و مریم یار محمد توسکی. (1395). «بررسی تأثیر سکونت‌گاه‌‌های غیررسمی ‌بر احساس امنیت اجتماعی مطالعه موردی: یحیی آباد آران و بیدگل»، پژوهش­های اجتماعی معاصر، دوره 5، شماره 9، 75-89.
نصری، قدیر. (1381). «معنا و ارکان جامعه‌شناسی امنیت»، فصلنامه راهبرد، شماره 26، 133-112.
نصری، قدیر. (1390). درآمدی نظری بر امنیت جامعه‌ای، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
نویدنیا، منیژه. (1388). امنیت اجتماعی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
نویدنیا، منیژه. (1382). «درآمدی بر امنیت اجتماعی»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال ششم، شماره 19، 78-55.
نیازی، محسن؛ شاطریان، محسن؛ بابایی؛ حسن و محمدی، محمدصدیق. (1394). «فراتحلیل عوامل مؤثر بر ترس از جرم در پژوهش‌های ایرانی»، مجله بررسی مسائل ایران، سال ششم، شماره 2، 218-195.
نیمروزی، نوروز. (1387). «فراتحلیل مطالعات و تحقیقات انجام شده در حوزه مسائل اجتماعی و فرهنگی جوانان»، مجله فرهنگ و هنر، سال اول، شماره اول، 72-41.
ودادهیر، ابوعلی و نادری، حمید. (1398). «مرور سیستماتیک و فراتحلیل مطالعات و پژوهش‌های مربوط به مسأله سرقت در ایران»، مجله مسائل اجتماعی ایران، دوره دهم، شماره 1، 285-263.
Borenstein, M.; Hedges, L. V.; Higgins, J. P. T. & Rothstein, H. R. (2009).Introduction to meta-analysis, Hoboken, NJ: Wiley.
Mitar. Miran, Assessment of Societal Security in Recent Past and Today, www.ncjrs.org/policing/ soc 269. htm
Watson, S. (2005).Agents in search of a Actor: societal Security for the Palestinians and Turkish Kurds, New York: Columbia University Press.
Wolf, F. (1986). Meta-Analysis: Quantitative methods for research synthesis. Beverly Hills, CA: Sage.
 
پژوهش های جامعه شناسی معاصر (علمی - پژوهشی)
دوره 9، شماره 16
شهریور 1399
صفحه 183-207

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار