مطالعه جامعه‌شناختی سلامت اجتماعی زنان و عوامل مؤثر بر آن (مطالعه موردی: زنان منطقه چهار شهری تهران)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی گروه جامعه‌شناسی دانشگاه پیام نور

2 مربی گروه جامعه‌شناسی دانشگاه پیام نور

3 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی دانشگاه پیام نور

چکیده

انسان سالم، محور توسعه اجتماعی است و فرایند توسعه بدون توجه به سلامت، ناممکن است. سلامت اجتماعی در جامعه متأثر از عوامل بسیاری است که در مطالعات جامعه‌شناسی قابل‌ مطالعه است. این نوشتار با‌ هدف تحلیل جامعه‌شناختی سلامت اجتماعی زنان و عوامل مؤثر بر آن صورت گرفته است. در این پژوهش از روش پیمایشی و توصیفی زنان 18 تا 55 ساله منطقه چهار شهری تهران در سطح تحلیل واحد فردی در سال 1394 مورد مطالعه قرار گرفته‌اند. حجم نمونه برابر با 385 نفر بوده که از طریق نمونه­گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای و تصادفی ساده با بهره‌مندی از ابزار پرسشنامه استاندارد شده نظرات پاسخگویان مورد ارزیابی قرار گرفته است. مقدار روایی سؤالات پرسشنامه برابر با 79/0 به‌دست‌آمده است؛ و فرضیه‌های این تحقیق با استفاده از نرم­افزار Spss 22 مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفته است. نتایج نشان داد که میزان سلامت اجتماعی زنان در حد متوسط روبه بالا بوده است و بالاترین مقدار میانگین مربوط به بعد پذیرش اجتماعی و کمترین مقدار مربوط به بعد شکوفایی اجتماعی است. همچنین یافته‌ها بیانگر رابطه مستقیم بین احساس امنیت اجتماعی، گشودگی، گرایش مذهبی و وضعیت تأهل با سلامت اجتماعی در جامعه موردمطالعه بوده است. نتایج رگرسیون حاکی از آن است که از میان متغیرهای اثرگذار (احساس امنیت اجتماعی، گرایش دینی و گشودگی نسبت به تجارب) بر سلامت، متغیر گرایش مذهبی با مقدار بتای 59/0 به‌طور مستقیم بیشترین تأثیر را بر سلامت اجتماعی زنان جامعه مورد تحقیق داشته است؛ همچنین نتایج بیانگر این است که شاخص‌های احساس امنیت، گرایش مذهبی و گشودگی می‌توانند تا حدود 50 درصد از متغیر وابسته را تبیین کنند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Sociological Study of Women’s Social Health and the Effective Factors (Case Study: Women in District 4 of Tehran)

نویسندگان [English]

  • ahmad bokharaee 1
  • mohammad hasan sharbatiyan 2
  • nafiseh imeni 3
2 university of payam noor
چکیده [English]

Healthy people are the pivot of social development, and the process of development is impossible unless the issue of health is taken into consideration. Social health is influenced by various factors which have been discussed in sociological studies. The present article aims at a sociological analysis of women’s social health and the factors affecting it. In this study, using surveys and descriptive methods, the women aged 18-55 in district 4 of Tehran were studied at the level of individual unit in 2015. The sample of the study consisted of 385 women who were selected based on multi-stage cluster sampling and random sampling, and who completed a standardized questionnaire. The questionnaire was validated at 0.79, and the hypotheses of the study were analyzed using SPSS 22. The findings indicated that women’s social health was at an average to high level, and the highest mean value was attributed to the social acceptance aspect and the lowest to the social prosperity. The findings also showed a direct relationship between feeling of social security, openness, religious affiliation, and marital status with social health in the studied society. The results of regression indicated that, among the effective variables (feeling of social security, religious affiliation, and openness to experience), religious affiliation with 0.59 is the most effective variable on women’s social health in the sampled population. The findings also illustrated that the variables feeling of security, religious affiliation and openness can explain up to 50% of the dependent variable.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Feeling of security
  • social security
  • social health
  • religious affiliation
  • openness to experience

مراجع

احمدی، خدابخش؛ نجاتی، وحید و عبدی، محمدرضا (1391)، مقایسه سلامت عمومی و ارتباط آن با ویژگی‌های شخصیتی در نوجوانان مجله دانشگاه علوم پزشکی گیلان، دوره 21، شماره 81، 29-36.
امینی رارانی، مصطفی؛ موسوی، میر طاهر و رفیعی، حسن (1390)، رابطه سرمایه اجتماعی با سلامت اجتماعی در ایران، سال یازدهم، شماره 42، پاییز،228-203.
بخشایش، علیرضا (1392)، بررسی رابطه سلامت عمومی و تیپ‌های شخصیتی با رضایت شغلی کارکنان مرکز بهداشت شهرستان یزد، مجله دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران (پیاورد سلامت)، دوره 7، شماره 1، فروردین و اردیبهشت،55-42.
پورستار، ملیحه و حکمتی، عیسی (1392)، پیش‌بینی سلامت اجتماعی بر اساس باورهای دینی در بین دانشجویان دختر، نشریه زن و مطالعات خانواده: دوره 2، شماره 7، بهار،40-27.
چلبی، مسعود (1376)، جامعه شناسی نظم اجتماعی، چاپ دوم، تهران: نشر نی.
دورکیم، امیل (1383)، صور بنیادی حیات دینی، ترجمه باقر پرهام، تهران: نشر مرکز.
رضایی، امید (1392)، بررسی سلامت اجتماعی شهروندان شهر مشهد، دانشگاه فردوسی مشهد، پایان­نامه مقطع کارشناسی­ارشد پژوهش علوم اجتماعی.
سجادی، حمیرا و صدرالسادات، سیدجلال (1384)، شاخص‌های سلامت اجتماعی؛ ماهنامه سیاسی – اقتصادی اطلاعات، دوره 19، شماره 304، 253-244.
شربتیان، محمدحسن (1393)، سنجش میزان بهره‌مندی از شاخص سلامت اجتماعی جوانان 18 تا 30 ساله شهرستان قاین و عوامل مؤثر بر آن، طرح پژوهشی دانشگاه پیام نور.
شربتیان، محمدحسن (1391)، تأملی بر پیوند معنایی مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی و میزان بهره‌مندی از سلامت اجتماعی در بین دانشجویان دانشگاه پیام نور مشهد، فصلنامه جامعه‌شناسی مطالعات جوانان، سال دوم، شماره پنجم، بهار، 174-149
شولتز، دوان و آلن، سیدنی (1375)، نظریه‌های شخصیت، ترجمه یحیی سیدمحمدی، تهران: موسسه نشر ویرایش.
عبدالله تباردرزی، هادی (1386)، بررسی ارتباط سلامت اجتماعی و متغیرهای دموگرافیک اجتماعی دانشجویان دانشگاه علوم بهزیستی و توان­بخشی، دانشگاه علوم بهزیستی و توان‌بخشی، پایان­نامه کارشناسی ارشد.
فتحی، منصور؛ عجم­نژاد، رضا و خاک رنگین، مریم (1389)، عوامل مرتبط با سلامت اجتماعی معلمان شهر مراغه، فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، سال دوازدهم، شماره 47، 243-225.
کجباف، محمدباقر و رییس­پور، حفیظ (1387)، رابطه بین نگرش مذهبی و سلامت روانی در بین دانش­آموزان دبیرستان‌های دخترانه اصفهان، دو فصلنامه مطالعات اسلام و روان­شناسی، سال اول، شماره 2، بهار و تابستان، 44-31.
کوزر، لوئیس (1382)، زندگی و اندیشه بزرگان جامعه‌شناسی، محسن ثلاثی، تهران؛ انتشارات علمی.
گروسی فرشی، میرتقی (1380)، رویکردهای نوین در ارزیابی شخصیت و کاربرد تحلیل عاملی در مطالعات شخصیت، چاپ اول، تهران: نشر جامعه پژوه و نشر دانیال
گروسی فرشی، میرتقی و صوفیانی، حکیمه (1387). بررسی رابطه بین ابعاد شخصیت و سلامت عمومی در دانشجویان دانشگاه تبریز، مطالعات تربیتی در روان‌شناسی دانشگاه فردوسی، دوره 9، شماره 2، اسفندماه،63-47.
گیدنز، آنتونی (1377)، پیامدهای مدرنیته، ترجمه محسن ثلاثی، چاپ اول، تهران: نشر مرکز.
مردانی، عارفه (1393)، بررسی عوامل مؤثر بر سلامت اجتماعی دانشجویان دانشگاه یزد، دانشگاه علوم اجتماعی، پایان‌نامه مقطع کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی.
محمدی، محمدحسن؛ فرمیهنی فراهانی، محسن و اسفندیاری، سهیلا (1390)، بررسی نقش آموزش‌های دینی در سلامت فردی و اجتماعی، فصلنامه فرهنگ در دانشگاه اسلامی. سال پانزدهم، شماره 47، تابستان، 45-20.
مظلوم خراسانی، محمد و اسمعیلی، عطا (1389)، بررسی میزان احساس امنیت اجتماعی شهر مشهد، مجله علوم اجتماعی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، سال هفتم، شماره دوم، پاییز و زمستان،251-219.
موسوی، میرطاهر و شیانی، ملیحه (1394)، سرمایه اجتماعی و سلامت اجتماعی مفاهیم و رویکردها، چاپ اول، تهران: انتشارات آگاه.
Blanco, A. & Diaz, D. (2007), Social order and mental health: a social well-being approach, Journal of Psychology in Spain, Vol.11, No 1, 61-71
Mc Crae, R. R. Costa (1987), Creativity, divergent thinking, and openness to experience, Journal of personality and social psychology, Vol 52, No6, 1258-1265.
Keyes‚C.M. (1998), Social Well - being.Social Psychology Quarterly, Vol. 61, No. 2, 121-190.
Keyes, C. L. M & Shapiro, A. (2004), Social well-being in the United States: A Descriptive Epidemiology, In Orville Brim, Healthing are you? A national study of well-being of Midlife. University of Chicago press, 350-371
Keyes, C.M. Shmotkin, D. Ryyf, C.D. (2004), Optimizing Well-being: the Emprical Enocunter of two traditions. Journal of Personality and Social psychology, Vol82, No6:1007-22
Kolander, Ch. A. (2012), Contemporary Womens Health, McGraw Hill Press
Moller, B. (2000), National, And Human Security Discussion, Case Study of Israel Palestine Conflict. Volume 1 of the series Hexagon Series on Human and Environmental Security and Peace , 277-288
Negovan, V. (2013), Diensions of students Psychosocial Well-being and their measurement: validation of a student’s psychosocial well being Inventory‚Europes journal of Psychology‚ Vol 6, No2, 85-104.
Ryff‚C. D. (1989), Happiness is everything‚or is it? Explorationson the meaning of Psychological Well-being. Journal of personality and social psychology‚ 57‚ No6, 1069-1081.
پژوهش های جامعه شناسی معاصر (علمی - پژوهشی)
دوره 4، شماره 7
آذر 1394
صفحه 29-54

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار