بررسی تأثیر جنسیت بر محتوا در آثار گُلی ترقی برپایۀ نظریۀ لیکاف

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه بوعلی‌سینا، همدان، ایران.

2 دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه بوعلی‌سینا، همدان، ایران

چکیده

یکی از شاخه‌های جامعه‌شناسی زبان، زبان‌شناسی جنسیت است که به بررسی تأثیر جنسیت نویسنده بر محتوای اثر می‌پردازد. زبان از عناصر بنیادی در داستان‌نویسی به‌شمار می‌رود. یکی از مباحث مهم در بررسی زبان، توجّه به جنسیّت و رابطۀ آن با زبانِ اثر است. بسیاری از پژوهشگران معتقدند میان زبان و نوشتارِ زنان و مردان تفاوت بسیاری وجود دارد. در این مقاله، به شیوۀ استقرایی و تحلیلی زبان زنانه و مردانه در مجموعۀ آثار «گُلی ترقی» براساس نظریه‌های زبان‌شناسان اجتماعی و ازمنظر دستور زبان مقایسه شده است، تا میزان تأثیر جنسیت نویسنده بر زبان داستان و سطح موفقیت او در ایجاد زبانی متناسب با جنسیت شخصیّت‌های هم‌جنس و غیرهم‌جنس‌، ارزیابی شود. برای این‌منظور، زبان زنانه و مردانه در حیطۀ دستور زبان براساس متغیرهای پیشِ‌رو مورد بررسی قرار گرفت؛ واژگان ازقبیل: دش‌واژه‌ها و رنگ‌واژه‌ها، و جملات ازقبیل: تعدیل‌کننده‌ها و تصدیق‌گرها. یافته‌ها نشان می‌دهد، زبان شخصیّت‌ها‌‌ تحت‌تأثیر جنسیت نویسنده قرار دارد و کلیشه‌های زبان زنانه در این اثر با بسامد بیشتری تکرار شده است. هم‌چنین براساس متغیرهای فوق مشخص شد، نویسنده از بسیاری جهات توانسته زبانی متناسب با جنسیت شخصیت‌ها به‌کار بگیرد. در  ‌مواردی که تناسبی بین زبان و جنسیت، به‌ویژه در شخصیت‌های زن دیده نمی‌شود، بیشتر به‌دلیل روحیات نویسنده و تعمد اوست، که خواسته زنان را در برابر سلطه‌گری جامعۀ مردسالار حاکم فراهنجار نشان دهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Investigating the Effect of Gender on Content in Goli Taraghi’s Works Based on Lakoff Theory

نویسندگان [English]

  • Mojtaba Soltanian 1
  • Leila Hashemian 2
1 PhD Student in Persian Language and Literature, Department of Persian Language and Literature, Faculty of Humanities, Bu-Ali Sina University, Hamadan, Iran
2 PhD Student in Persian Language and Literature, Department of Persian Language and Literature, Faculty of Humanities, Bu-Ali Sina University, Hamadan, Iran
چکیده [English]

One of the branches of sociolinguistics is gender linguistics, which examines the effect of the author’s gender on the content of the work. In this article, inductive and analytical methods of feminine and masculine language in the collection of Goli Taraghi’s works are compared based on the theories of social linguists and from the perspective of grammar, in order to evaluate the effect of the author’s gender on the story language and his/her level of success in creating a language appropriate to the gender of homosexual and heterosexual characters. For this purpose, female and male languages in the field of grammar were examined based on the following variables; Vocabulary such as: taboo words and color words, and sentences such as: modifiers and verifiers. The findings show that characters’ language is influenced by the author’s gender, and the clichés of feminine language are repeated more frequently in this work. Based on the above variables it was also determined that the author was able to use a language appropriate to the gender of the characters in many ways. In cases where there is no proportion between language and gender, especially in female characters, it is largely because of the author’s spirit and intent, to show the desire of women against the domination of a patriarchal ruling society.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Goli Taraqi
  • Character
  • Female Language
  • Male Language
  • Lakoff
- امین، سیدحسن، (1384). ادبیات معاصر ایران. تهران: دایرة‌المعارف ایران‌شناسی.
بهمنی، یدالله، و باقری، نرگس، (1391). «مقایسۀ زبان در آثار سیمین دانشور و جلال آل احمد». فصلنامۀ زن و فرهنگ، سال 3، شمارۀ 11، صص 43-59.
- ترادگیل، پیتر، (1376). زبان‌شناسی اجتماعی، درآمدی بر زبان و جامعه. ترجمۀ محمد طباطبایی، تهران: آگه، چاپ اول.
- توسلی، ناهید، (1385). «اختاپوس. به‌مناسبت سومین سالمرگ سیمین دانشور». نشریۀ آدینه، شمارۀ 138، صص: 86-87.
- جان‌نژاد، محسن، (1380). «زبان و جنسیت: پژوهشی زبان‌شناختی اجتماعی تفاوت‌های زبانی میان گویشوران مرد و زن ایرانی در تعامل مکالمه‌ای». رسالۀ دکتری، دانشگاه تهران.
- فارسیان، محمدرضا، (1378). «جنسیت در واژگان». پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد، دانشگاه تهران.
- محمدی‌اصل، عباس، (1388). جنسیت و زبان‌شناسی اجتماعی. تهران: گل‌آذین، چاپ اول.
- مدرّسی، یحیی، (1387). درآمدی بر جامعه‌شناسی زبان. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران: چاپ اول. 
- میرعابدینی، حسن، (1385). هشتاد سال داستان کوتاه ایران. جلد 2، تهران: کتاب خورشید، چاپ اول.
- نوشین‌فر، ویدا، (1381). «زبان و جنسیت». مجلۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی بیرجند، شمارۀ 2، صص: 181-188.
- یزدانی‌خرم، مهدی، (1388). «آن‌ها دنیا را از چشم خود دیدند: به‌مناسبت سالروز تولد صادق هدایت». نشریۀ چلچراغ، شمارۀ 88، صص: 34-35.
- یاحقی، محمدجعفر، (1378).جویبار لحظه‌ها. تهران:جامی، چاپ نهم.
- Aragamon, Sh.; Koppel & Moshe, Fine, Jonatahan & Shimoi, A. R., (2003).   “Gender, genre, and writing style in formal written texts”. Interdisciplinary Journal for the Study of Discourse. Vol. 23, Issue 3, Pp: 321–346. 
- Courtney, M. B.; Philip, M. M. & Danielle, S. M., (2006). “Variations in Language Use across Gender: Biological versus Sociological Theories”. In: R. Sun & N. Miyake (Eds.), Proceedings of the 28th Annual Conference of the Cognitive Science Society (Pp: 1009). Mahwah, NJ: Erlbaum. 
- Khosronejad, A., (2007). “The Role of Gender on Content Analysis of English and Persian Short Stories”. Trbiat Moallem University.
- Nemati, A. & Bayer, M. J., (2007). “Gender differences in the use of linguistic forms in the speech of men and women-A comparative study of Persian and English”. Glossa, No. (3)1, Pp: 185-201. 
- Ghafar Samar, R. & Alibakhshi, G., (2007). “The Gender Linked Differences in the Use of Linguistic Strategies in Face-to-face Communication”. Linguistics Journal, Vol. 3, Issue 3, Pp: 59-71.