سودای مهاجرت: تمایل ایرانی‌ها به مهاجرت و عوامل تعیین‌کنندۀ آن

- ابراهیمی، یزدان، (1381). «بررسی عوامل اقتصادی مؤثر بر تمایل دانشجویان رشته‌های برق و کامپیوتر به مهاجرت». فصلنامۀ پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، شمارۀ 23 و 24، صص: 96-75.
- احمدی، فخرالدین، (1390). «آموزش عالی و مهاجرت نخبگان». پژوهشنامۀ دانشگاه و مسائل فرهنگی، شمارۀ 85، صص: 79-39.
- ارشاد، فرهنگ، (1380). «مبانی نظری فرار مغزها برحسب شکل‌های مختلف آن در شرایط کنونی». نامۀ انجمن جامعه‌شناسی ایران، شمارۀ 5، صص: 50-45.
- ارشاد، فرهنگ، و حمایت‌خواه‌جهرمی، مجتبی، (1386). «بررسی عوامل مؤثر بر تمایل به برون کوچی نخبگان علمی ایران (نظرسنجی از دانشجویان دورۀ تحصیلات تکمیلی دانشگاه تهران)». فصلنامۀ توسعه اجتماعی، دورۀ اول، شمارۀ 3، صص: 30-7.
- افشاری، علی؛ معینی، سید رضا؛ و انصاری، حمید، (1399). «بررسی تأثیر سرمایۀ اجتماعی بر گرایش جوانان تهرانی به مهاجرت خارج از کشور». نشریۀ مطالعات راهبردی ورزش و جوانان، شمارۀ 47، صص: 35-9.
- آسایش، امید؛ کاظمی‌پور، عبدالمحمد؛ و صدیقی، بهرنگ، (1398). «سودای مهاجرت: میل به مهاجرت و تصویر ذهنی از غرب در تجربۀ دانشجو  مهاجران ایرانی». نشریۀ مطالعات فرهنگی و ارتباطات، شمارۀ 57، صص: 83-51.
- بلیکی، نورمن، (1384). طراحی پژوهش‌های اجتماعی. حسن چاوشیان (مترجم)، نشر نی، تهران.
- پایتختی‌اسکویی، سیدعلی؛ و طبقچی‌اکبری، لاله، (1394). «بررسی رابطۀ بین نرخ باسوادی و مهاجرت در ایران». مجلۀ مطالعات جامعه‌شناسی، دورۀ 8، شمارۀ 26، صص: 83-73.
- توکل، محمد؛ و عرفان‌منش، ایمان، (1393). «فراتحلیل کیفی مقالات علمی ناظر بر مسألۀ فرار مغزها در ایران». بررسی مسائل اجتماعی ایران، دورۀ 5، شمارۀ 1، صص: 75-45.
- جانتن، الهه؛ فلاحی، محمدعلی؛ و سیفی، احمد، (1394). «بررسی عوامل مؤثر بر مهاجرت از کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه به کشور آمریکا». مجلۀ علوم‌اجتماعی (دانشگاه فردوسی مشهد)، شمارۀ 25، صص: 196-167.
- جانمردی، مهوش، (1386). «مطالعۀ جامعه‌شناختی پدیدۀ مهاجرت نخبگان در ایران از سال 1332 تا 1385 (مورد مطالعه: سقز در استان کردستان)». پیک نور، شمارۀ 3، صص: 141-127.
- جوادزاده، پدرام، (1394). «علل مهاجرت نخبگان ایرانی به دانشگاه‌های آمریکا». مجلۀ مدیریت فرهنگی، شمارۀ 28، صص: 112-95.
- جواهری، فاطمه؛ و سراج زاده، سیدحسین، (1384). «جلای وطن: بررسی عوامل مؤثر بر گرایش دانشجویان به مهاجرت به خارج از کشور». فصلنامۀ زبان و ادبیات فارسی، شمارۀ 50 و 51، صص: 88-53.
- چلبی، مسعود؛ و عباسی، رسول، (1383). «تحلیل تطبیقی فرار مغزها در سطوح خُرد و کلان». پژوهشنامۀ علوم انسانی، شمارۀ 41 و 42، صص: 36-13.
- حاتمی، علی؛ جهانگیری، جهانگیر؛ و فتاحی، سجاد، (1391). «بررسی عوامل مرتبط با گرایش دختران تحصیل کرده به مهاجرت به خارج از کشور (مطالعه موردی دانشجویان دختر مراجعه کننده به مراکز اعزام به خارج دانشجو شهر شیراز». فصلنامۀ زن و جامعه، شمارۀ 2، صص: 80-55.
- حاج‌حسینی، حسین، (1385). «سیری در نظریه‌های مهاجرت». فصلنامۀ راهبرد، شمارۀ 41، صص: 46-35.
- حاجی یوسفی؛ محمد، امیر؛ و بهمرد، سمیه، (1385). «چرایی مهاجرت نخبگان از ایران پس از پایان جنگ تحمیلی». فصلنامۀ پژوهشنامه علوم سیاسی، شمارۀ 4، صص: 66-27.
- حکیم‌زاده، رضوان؛ طلایی، ابراهیم؛ و جوانک، ماندانا، (1392). «تأثیر عوامل آموزشی، اجتماعی و فرهنگی بر تمایل به مهاجرت از کشور در دانشجویان دانشگاه تهران». فصلنامۀ پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، شمارۀ 69، صص: 102-81.
- خواجه‌نوری، بیژن؛ و سروش، مریم، (1385). «بررسی عوامل مؤثر بر نگرش جوانان به مهاجرت از کشور (نمونه مورد مطالعه: جوانان شهر شیراز)». مجلۀ علوم‌اجتماعی (دانشگاه فردوسی مشهد)، شمارۀ 7، صص: 81-47.
- ذکایی، محمدسعید، (1385). «جوانان، جهانی شدن و مهاجرت‌های بین‌المللی: پژوهشی در میان نخبگان جوان». مجلۀ جامعه‌شناسی ایران، دورۀ 7، شمارۀ 2، صص: 75-41.
- راهشخو، مریم، رفیعیان، مجتبی، و امینی، الهام، (1391). «بررسی نقش عوامل اجتماعی و فرهنگی بر مهاجرت دانشجویان ایرانی به خارج از کشور (نمونه موردی: دانشگاه علوم پزشکی پته، شهر پچ کشور مجارستان)». فصلنامۀ پژوهش اجتماعی، شمارۀ 16، صص: 104-83.
- رضوی الهاشم، بهراد، (1395). «طراحی الگوی دوسویه مهاجرت نخبگان علمی (ضرورت پیشرفت در جاده‌ای دوطرفه)». مجلۀ مدیریت فرهنگی، شمارۀ 30، صص: 44-33.
- رنانی، محسن، شیرازی، همایون؛ و صادقی‌عمروآبادی، بهروز، (1393). «بررسی عوامل مؤثر در جریان مهاجرت از ایران با استفاده از مدل پانل پویا». فصلنامۀ تحقیقات اقتصادی، شمارۀ 107، صص: 362-337.
- زنجانی، حبیب‌اله، (1380). مهاجرت. انتشارات سمت، تهران.
- سیفی، عبدالمجید؛ و خالقی‌نژاد، مریم، (1395). «جهانی شدن و آثار آن بر مهاجرت نیروی کار». فصلنامۀ سیاست خارجی، دورۀ 30، شمارۀ 3، صص: 162-137.
- شاه‌آبادی، ابوالفضل؛ و جامه‌بزرگی، آمنه، (1393). «تأثیر آزادی اقتصادی، سیاسی و مدنی بر مهاجرت (با تأکید بر مهاجرت نخبگان)». فصلنامۀ مجلس و راهبرد، شمارۀ 77، صص: 69-41.
- صادقی، رسول؛ و سیدحسینی، سیده متین، (1398). «میزان تمایل جوانان به مهاجرت بین المللی و عوامل تعیین‌کننده آن در شهر تهران». نشریۀ مطالعات راهبردی ورزش و جوانان، شمارۀ 43، صص: 26-9.
- صادقی، رسول؛ عباسی‌شوازی؛ محمدجلال؛ و صلواتی، بهرام، (1396). «ایران در بستر مهاجرت‌های بین‌المللی». فصل ششم گزارش تحولات جمعیت در جمهوری اسلامی ایران، صص: 138-115.
- صادقی، عباس؛ و افقی، نادر، (1384). «نقش دانشگاه‌ها در کاهش مهاجرت نخبگان». فصلنامۀ رهیافت، شمارۀ 36، صص: 30-22.
- صالحی‌عمران، ابراهیم، (1385). «بررسی نگرش اعضای هیئت علمی نسبت به علل مهاجرت نخبگان به خارج از کشور (مورد مطالعه: دانشگاه مازندران)». نامۀ علوم‌اجتماعی، شمارۀ 28، صص: 80-56.
- طاهری‌دمنه، محسن؛ پورعزت، علی‌اصغر؛ و ذوالفقارزاده، محمدمهدی، (1394). «تأملی در مفهوم تصاویر آینده به مثابه ساخت هویت اجتماعی». فصلنامۀ مطالعات ملی، دورۀ 16، شمارۀ 4، صص. 76-61.
- عربیان، نسرین، (1389). «بررسی عوامل مهاجرت نخبگان در ایران». فصلنامۀ فرهنگ پژوهش، شمارۀ 7، صص: 174-161.
- فروتن، یعقوب، (1391). «بررسی اجتماعی و جمعیّت‌شناختی مناسبات هویت و مهاجرت». فصلنامۀ مطالعات علمی، دورۀ 13، شمارۀ 2، صص: 96-73.
- فروتن، یعقوب، (1396). «مهاجرین بالقوه در ایران: تبیین جمعیت‌شناختی و اجتماعی تمایلات مهاجرت به خارج از کشور». نشریۀ مطالعات جمعیتی، شمارۀ 6، صص: 216-189.
- فلاحی، کیومرث؛ و منوریان، عباس، (1387). «بررسی عوامل مهاجرت نخبگان (سرمایه‌های انسانی) و ارائه راهبردهای مناسب برای پیشگیری از این پدیده». فصلنامۀ دانش و توسعه، شمارۀ 24، صص: 136-107.
- قاسمی‌اردهایی، علی، (1392). «مهاجرت شبکه‌ای و تعیین‌کننده‌های آن: مطالعۀ جریان‌های مهاجرت از استان آذربایجان شرقی به استان تهران». دوفصلنامۀ نامۀ انجمن جمعیّت‌شناسی، دورۀ 8، شمارۀ 15، صص: 121-97.
- قرابی تبریزی، فریده؛ سری‌دیوشلی، ابراهیم؛ و کفاشی، مجید، (1392). «عوامل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بر میزان گرایش بانوان تهرانی برای مهاجرت به کشورهای مهاجرپذیر در سال 1389». فصلنامۀ پژوهش اجتماعی، شماره 19، صص: 104-83.
- کستلز، استفن؛ و میلر، مارک جی.، (1396). عصر مهاجرت جابه‌جایی بین‌المللی جمعیت در دنیای مدرن. علی طایفی (مترجم)، انتشارات جامعه‌شناسان، تهران.
- محسنی تبریزی، علی‌رضا؛ و عدل، ماندانا، (1386). «بررسی عوامل روان‌شناختی اجتماعی مؤثر بر تمایل اعضا هیئت علمی دانشگاه‌های شهر تهران به مهاجرت به خارج». نامۀ انجمن جمعیت‌شناسی ایران، شمارۀ 4، صص: 98-70.
- مرادی، شیما، (1388). «فرار پنهانی مغزها: تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر فرار مغزها». فصلنامۀ مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، دورۀ 20، شمارۀ 2، صص: 274-255.
- مقدس، علی‌اصغر؛ و شرفی، زکیه، (1388). «بررسی عوامل برانگیزنده گرایش به مهاج‌‌های بین‌المللی جوانان 18 تا 30 ساله شهر‌های شیراز و ارسنجان». مجلۀ جامعه‌شناسی ایران، دورۀ 10، شمارۀ 1، صص: 190-162.
- موحد، مجید؛ و نیازی، صغری، (1387). «رابطۀ میان گرایش دانشجویان دختر به مهاجرت خارج از کشور با ویژگی‌های فرهنگی آنان». فصلنامۀ پژوهش زنان، دورۀ 6، شمارۀ 1، صص: 54-29.
- نظری، مهدی؛ و آقازاده، محمدرضا، (1394). «پویاشناسی مهاجرت نخبگان با تأکید بر انگیزاننده‌ها». نشریۀ علمی-ترویجی راهبرد توسعه، شمارۀ 42، صص: 164-138.
- نوری‌حکمت، سمیه؛، ملکی، محمدرضا؛ برادران‌عطار‌مقدم، حمیدرضا؛ و دهنویه، رضا، (1388). «عوامل مؤثر بر مهاجرت نخبگان از دیدگاه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی ایران». مجلۀ مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی، دورۀ 6، شمارۀ 2، صص: 184-181.
- ویکس، جان، (1395). جمعیت: مقدمه‌ای بر مفاهیم و موضوعات. الهه میرزایی (مترجم)، مؤسسۀ مطالعات و مدیریت جامع و تخصصی جمعیت کشور، تهران.

- Agadjanian V.; Nedoluzhko L. & Kumskov, G., (2008). “Eager to leave? Intentions to migrate abroad among young people in Kyrgyzstan”. International Migration Review, 42, Pp: 620–651.
- Baláž V.; Williams, A.M. & Fifeková, E., (2016). “Migration decision making as complex choice: eliciting decision weights under conditions of imperfect and complex information through experimental methods”.Population, Space and Place, 22, Pp: 36–53.
- Boslaugh, S. (,2007). Secondary Data Sources for Public Health: A Practice Guide. Cambridge University Press.
- Carling, J., (2002). “Migration in the age of involuntary immobility: Theoretical reflections and Cape Verdean experiences”. Journal of Ethnic and Migration Studies, 28(1), Pp: 5-42.
- Carling, J. & Collins, F. L., (2018). “Aspiration, desire and the drivers of migration”. Journal of Ethnic and Migration Studies, 44 (6), Pp: 909-926.
- Carling, J. & Schewel, K., (2018). “Revisiting Aspiration and Ability in International Migration”. Journal of Ethnic and Migration Studies, 44 (6), Pp: 945–963. 
- Cerruti, M. & Massey, D., (2001). “On the auspices of female migration from Mexico to the United States”. Demography, 38 (2), Pp: 187–200. 
- Collins F. L., (2018). “Desire as a Theory for Migration Studies: Temporality, Assemblage and Becoming in the Narratives of Migrants’, Journal of Ethnic and Migration Studies”. 44 (6), Pp: 964–980. doi:10.1080/1369183X.2017.1384147.
- Czaika, M. & Vothknech, M., (2014). “Migration and aspirations – are migrants trapped on a hedonic treadmill?”. IZA Journal of Migration, 3(1), Pp: 2-21.
- De Groot C.; Mulder, C. H. Das, M. & Manting, D., (2011). “Life Events and the Gap between Intention to Move and Actual Mobility”. Environment and Planning A, 43(1), Pp:48–66.
- Douglas, S. M.; Arango, J.; Hugo, G.; Kouaouci, A.; Pellegrinoand, A. & Edward Taylor, J.,  (1993). “Theories of International Migration: A Review and Appraisal”. Population and Development Review, 19(3), Pp: 431-466.
- Fassmann H. & Hintermann, C., (1998). “Potential east-west migration, demographic structure, motives and intentions”. Czech Sociological Review, 6, Pp: 59–72.
- Gardner R. W.; De Jong, G. F.; Arnold, E. & Carino, B. V., (1986). “The Best-Laid Schemes: An Analysis of Discrepancies between Migration Intentions and Behavior”. Population and Environment, 8(l-2), Pp: 63-77.
- Lichter, D. T. & De Jong, G. F., (1990). “The United States”. In: International Handbook on Internal Migration, edited by Charles B. Nam, William J. Serow, and David F. Sly. New York: Greenwood Press.
- Marrow H. B. & Klekowski von Koppenfels, A., (2020). “Modeling American Migration Aspirations: How Capital, Race, and National Identity Shape Americans’ Ideas about Living Abroad”. International Migration Review, 54(1), Pp: 83-119.'
- Ray D., (2006). “Aspirations, Poverty and Economic Change”. Oxford University Press, Understanding poverty, Vol. 1, Pp: 409-421.
- Sipinen, J. & Back, M., (2016). “Generalised Trust and Perceptions of Immigration in Europe”. European Consortium fro Political Research Conference, 10 September, Pargue.
- Sjaastad, L., (1962). “The Costs and Returns of Human Migration”.Journal of Political Economy, Vol. 70, Pp: 80-93.
- Todaro, M., (1969). “A Model of Labour Migration and Urban Unemployment in Less-developed Countries”. The American Economic Review, 59(1), Pp: 138-48.
- United Nation (2020). Word Migration Report, The UN Migration Agency.
- Van Dalen, H. P.; Groenewold, G. & Schoorl, J. J., (2005). “Out of Africa: what drives the pressure to emigrate?”. Journal of Population Economics, 18, Pp: 741–778.
- Van Mol, C. & Timmerman, C., (2014). “Should I stay or should I go? An analysis of the determinants of intra European student mobility”. Population, Space and Place, 20, Pp: 465–479.
- Williams A. M.; Jephcote, C.; Janta, H. & Li, G., (2017). “The Migration Intentions of Young Adults in Europe: A Comparative, Multi-Level Analysis”.Population Space and Place, e2123. https://doi.org/10.1002/psp.2123.