طراحی الگوی مناسب برای شناسایی شایستگی‌های مدیران مؤسسات آموزش عالی کشور (مطالعۀ موردی دانشگاه‌های دولتی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی گروه علوم‌اجتماعی، دانشکدۀ علوم اقتصادی و اجتماعی، دانشگاه بوعلی‌سینا، همدان، ایران

2 عضو هیأت علمی پردیس فارابی دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر، ارائه الگوی شایستگی‌های مدیران دانشگاه‌های دولتی ایران تحت‌پوشش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری بود. به‌منظور تحقق این هدف از روش ترکیبی استفاده شد. جهت شناسایی ابعاد و مؤلفه‌های شایستگی مدیران، روش دلفی به‌کار گرفته شد (روش کیفی) و برای روایی و اعتبار مدل از روش پیمایشی استفاده گردید (روش کمّی). در مرحلۀ کیفی جامعۀ آماری پژوهش، اساتید و خبرگان بودند که براساس روش نمونه‌گیری غیراحتمالی قضاوتی 40 نفر انتخاب شدند که تنها 34 پرسش‌نامه جمع‌آوری گردید، اما در مرحلۀ کمۀی از مجموع 14 دانشگاه دولتی، 247 پرسش‌نامه جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل شد. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسش‌نامه و داده‌های ثانویه استفاده شد. برای تحلیل داده‌ها، مدل‌سازی معادلات ساختاری با نرم‌افزار LISREL  اجرا شد. درنهایت براساس نتاج دلفی در مدل شایستگی‌های مدیریت دانشگاه‌های دولتی ارائه شده شایستگی‌های عمومی دارای بیشترین اهمیت می‌باشند، شایستگی عمومی شامل ابعاد اجرایی، نوآوری و ادارکی می‌شود در این بین شایستگی اجرایی مورد تأکید بیشتری قرار دارد؛ هم‌چنین تمامی شاخص‌های مربوط به شایستگی‌ها و ابعاد آن مورد تأیید قرار گرفته‌اند و مدل آزمون شده پژوهش مورد تأیید می‌باشد. در این بین، نیمرخ فردی مدیریت در دانشگاه بُعد آموزش مدیریت دانشگاه، باوجود تأیید اهمیت آن از تأثیر کمتری نسبت به سایر شاخص‌ها در مدل برخوردار است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Designing an Appropriate Model for Identifying the Competencies of Managers of Higher Education Institutions (Case Study of Public Universities)

نویسندگان [English]

  • Kamran Farzadseyar 1
  • Seyed Mehdi Alvani 2
  • Hamid Zare 2
1 Faculty member, Department of Social Sciences, Faculty of Economics and Social Sciences, Bu-Ali Sina University, Hamadan, Iran
2 Faculty member of Farabi Campus, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

 The purpose of this study was to provide a model of competencies of managers of Iranian public universities under the auspices of the Ministry of Science, Research and Technology.  To identify the dimensions and components of managers، competence، the Delphi method was used (qualitative method) and for the validity and reliability of the model, the survey method was used (quantitative method).  In the qualitative stage of the statistical population of the study, there were professors and experts who selected 40 people based on the non-probabilistic judgment sampling method, of which only 34 questionnaires were collected, but in the quantitative stage of 14 public universities, 247 questionnaires were collected and analyzed.  Were analyzed.  Questionnaires and second-hand data were used to collect data.  For data analysis, structural equation modeling was performed with LISREL software.  General competencies include executive, innovation and perceptual dimensions. Among these, executive competencies are emphasized more, as well as all indicators.  The relevant competencies and dimensions have been approved and the tested research model has been approved.  Meanwhile, the individual profile of management in the university after university management training, despite confirming its importance, has less impact than other indicators in the model.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Competence
  • Competency Model
  • Iranian Public Universities
  • Delphi Method
- رفیع‌پور، فرامرز، (1381). موانع رشد علمی ایران و راه حل‌های آن. انتشارات سهامی انتشار.
- محمودی، سیدمحمد؛ زارعی‌متین، حسن؛ بحیرایی، حسن، (1391). «شناسایی و تبیین شایستگی‌های مدیران دانشگاه». فصلنامه مدیریت در دانشگاه اسلامی، 1(1)، صص: 114-143.
- محسنی، منوچهر، (1396). مبانی جامعه‌شناسی علم: جامعه، علم و تکنولوژی.انتشارات طهوری.
- نورشاهی، نسرین، (1387). شایستگی‌های لازم برای ریاست دانشگاه و میزان اهمیت نسبی آن‌ها از نظر صاحب‌نظران آموزش عالی ایران. مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی، تهران.
- نورشاهی، نسرین، (1388). «معیارهای انتخاب و انتصاب رؤسای دانشگاه‌ها: مقایسۀ تجارب برخی از دانشگاه‌های جهان». مجموعه رویکردها و چشم‌اندازهای نو در آموزش عالی، تهران: پژوهشکدۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی، صص: 177-207.
- نیرومند، پوراندخت؛ بامدادصوفی، جهانیار؛ اعرابی، سیدمحمد؛ امیری، مقصود، (1391). «چارچوب مفهومی شایستگی مدیران عامل شرکت‌های فناوری بنیان: ابعاد، مؤلفه‌ها و شاخص‌ها». فصلنامۀ مشاوره شغلی و سازمانی، 12(4)، صص: 145-161.
- Burgoyne, J.; Mackness, J. & Williams, S., (2008). “Baseline Study of Leadership Development in Higher Education”. Draft Report, Department of Educational Research, Lancaster University, Leadership Foundation for Higher Education, Pp: 2-7.
- Brinckmann, J., (2007). Competence of Top Management Teams and Success of NewTechnology -Based Firms. Frankfurt: Deutscher, Universitats-verlag.
- Lucia, A. & Lepsinger, R., (1999). The Art and Science Competency Models: Pinpointing Critical Success Factors in Organizations. Jossey-Bass/Pfeiffer, San Francisco, CA.
- Martin G. & Staines H., (1994). “Managerial competences in small firms”. Journal of Management Development, Vol. 13, No. 7, Pp: 23–34.
- Manchester, T. U., (2011). Assessment centres. Retrieved from The University of Manchester: http://www.careers.manchester.ac.uk/students/applicationsinterviews/assessmentcentres/
- Mensfiled, S., (2002). The Competency Movement. Ih: S. Horton.
- Oshins, M., (2002). “Identifying a Competency Model for Hotel Managers”. B.A. State University of New York at Binghamton.
- Pounder, J. S., (1999), “Organizational Effectiveness in Higher Education: Managerial Implications of a Hong Kong Study”. Educational Management & Administration, Vol. 27, No. 4, Pp: 389-400.
- Rowley, J., (1997). “Academic leaders: made or born?”. Industrial and Commercial Training, Vol. 29, No. 3, Pp: 78–84.
- Spencer, L. M. Jr & Spencer, S.M., (1993). Competence at Work: Models for Superior Performance. John Wiley & Sons, New York, NY.
- Spendlove, M., (2007). “Competencies for Effective Leadership in Higher Education”. International Journal of Educational Management, Vol. 21, No. 5, Pp: 407-417.
- Wolverton, M.; Ackerman, R. & Holt, S., (2005), “Preparing for Leadership what Academic Department Chairs Need to know”. Journal of Higher Education Policy and Management, Vol. 27, No. 2, Pp: 227-38.
- Wisniewski, M. A., (2004). “Leadership in Higher Education”. Academic leadership, Vol. 8, Issue 4, Pp: 206-214.