فهم پدیدارشناسانۀ تجارب زیسته افراد تراجنسی در شهر مشهد (یک مطالعه کیفی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه جامعه‌شناسی دانشگاه گیلان، گیلان، ایران

2 کارشناس‌ارشد جامعه‌شناسی دانشگاه گیلان، گیلان، ایران

چکیده

جنسیت یکی از مهم‌ترین ابعاد هویت انسانی است که همواره موردتوجه جامعه‌شناسان قرار گرفته است و هرگونه اختلال در نظم جنسیتی، افراد را دستخوش ابهام و سردرگمی می­کند. هدف این مقاله مطالعه پدیدارشناسانه تجربه زیسته افراد تراجنسی در شهر مشهد است. در این پژوهش از روش پدیدارشناسی در رویکرد کیفی استفاده شده است و جامعه آماری این پژوهش کلیه تراجنسی‌های شهر مشهد هستند. برای انتخاب نمونه‌ها از روش­های نمونه‌گیری هدفمند و گلوله برفی به‌طور همزمان استفاده شده است. در پژوهش حاضر برای گردآوری اطلاعات و داده‌ها از 10 نفر تراجنسی ساکن مشهد مصاحبه نیمه- ساخت‌یافته انجام شده است. یافته­های تحقیق نشان می­دهد عمده­ترین مشکل تراجنسی­ها، موقعیت مرزی است. این وضعیت، موجب «آشفتگی جنسیتی» در آن‌ها شده و اغلب در مرحلۀ گذار یا «اتاق انتظار» جهت تغییر جنسیت معلّق هستند. وضعیت برزخی، آن‌ها را با مشکلات متعددی مواجه کرده که در هفت تم اصلی مشخص شده است. این تم­ها عبارتند از: موانع «روانی»، «اجتماعی»، «اقتصادی»، «فرهنگی»، «حاکمیتی»، «دینی» و «خانوادگی». هرچند تمام مساعی جامعه در جهت اسنتطاق و منقادسازی افراد به‌مثابه‌ی سوژه­های جنسی است، اما وضعیت ابهام­انگیز به آن‌ها فرصت می­دهد تا انواع بازی­ها شکل بگیرد و با اشکال مختلف مقاومت و نقیضه­وار (طنز، تحقیر، مبدل­پوشی) در جهت «تعلیق» و اسطوره­زدایی از مرزبندی­های جنسیتی هستند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The phenomenological understanding of the lived experiences of transsexuals in the city of Mashhad (a qualitative study)

نویسندگان [English]

  • Ali Yaghobi Chobari 1
  • Mahdie Saedi 2
1 Assistant Professor, Department of Sociology, University of Guilan, Guilan, Iran
2 Master of Sociology, University of Guilan, Guilan, Iran
چکیده [English]

Gender is one of the most important human identity aspects that has always been paid attention by sociologists. Any kind of disorder in the sexual order makes persons confused. The aim of this research is to do a phenomenological study of the lived experience of the transsexuals in Mashhad. In the current research, phenomenological method and qualitative approach have been used and the statistical population of this research is all transgender people in Mashhad. In this research, the purposive and snowball sampling methods have been simultaneously used. In the current study, semi-structured interviews have been conducted with 10 transsexuals, in order to gather the data. The research findings show that the main problem of transsexuals is the liminal situation. This condition has led to "gender trouble" in them and are often in transition stage or "waiting room" to change gender suspend. The liminal situation them have faced with various problems, which are identified in seven main themes. These themes such as: Problems of "psychological", "social", "economic", "cultural", "govermental", "religious" and "family". Although all of society's efforts are toward subjection and interpellation individuals as sexal subjects, but they are, through resistance and parodic((humor, humiliation, cross- dress ), in demythologize of gender boundaries.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Phenomenology
  • Livd experience
  • Transsexual
  • Identification

مراجع

آلتوسر، لویی. (1396). علم و ایدئولوژی، ترجمه مجید مددی، تهران: انتشارات نیلوفر.
استراوس، آنسلم و کوربین، جولیت. (1390). اصول روش تحقیق کیفی، ترجمه بیوک محمدی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
جباری، علیرضا؛ موسوی، سیدمحمد؛ منجمی، مانی و موسوی، سیدجابر. (1397). ارزیابی عملکرد جنسی پس‌ازآنجام عمل جراحی تغییر جنسیت، مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی گرگان، 20(4)، 82-87.
جواهری، فاطمه و کوچکیان، زینب. (1385). اختلال هویت جنسیتی و ابعاد اجتماعی آن: بررسی پدیده نارضایتی جنسی در ایران، فصلنامه علمی- پژوهشی رفاه اجتماعی، 5(21)، 265-292.
چینی، نفیسه، هاشمیان، سید علی و محمدی­کنگرانی، حنانه. (1398). تفسیر و تبیین جامعه­شناختی نشانه­های زنانگی در بازتولید بدن زنان شهر اصفهان، دوفصلنامه پژوهش­های جامعه­شناسی معاصر، 8(14)، 311-345.
حسینی رشت‌آبادی، سید جواد. (1386). ستاره‌های مردانگی و مردانگی ستاره‌ها، پایان‌نامه کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی دانشگاه گیلان.
دانافر، عباسعلی؛ جهانبخش، اسماعیل و بهیان، شاپور. (1395). اختلال هویت جنسیتی و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن در بین دگرجنس‌خواهان رجوع‌کننده به مراکز سازمان بهزیستی کشور طی سال‌های 94-1392، نشریه علمی- پژوهشی طلوع بهداشت، 16(2)، 75-87.
ریتزر، جورج و گودمن، داگلاس. جی. (1393). نظریه جامعه­شناسی مدرن، ترجمه‌ی خلیل میرزایی و عباس لطفی زاده، تهران: انتشارات جامعه­شناسان.
سرشماری عمومی نفوس و مسکن. (1395). سازمان مدیریت و برنامه­ریزی استان خراسان رضوی، معاونت آمار و اطلاعات.
شهابی، محمود و نادری، سارا. (1392). مطالعه پدیدارشناسانه تجربه انقیاد/ قدرتمندی در زندگی روزمره زنان تهرانی، مجله جامعه­شناسی ایران، 14(2)، 79-122.
علیخواه، فردین؛ نادمی، محمد و ضیاء ناصرانی، محدثه. (1394). تجربه انگ‌زنی و اختلال هویت جنسیتی؛ آثار و پیامدها، مجله دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی، 13(1)، 43-56.
گافمن، اروین. (1392). داغ ننگ: چاره‌اندیشی برای هویت ضایع‌شده، ترجمه‌ی مسعود کیانپور، تهران: نشر مرکز.
گیدنز، آنتونی. (1386). جامعه‌شناسی، ترجمه حسن چاوشیان، تهران: نشر نی.
مایسنر، هانا. (1398). جودیت باتلر، ترجمه: رضا دهقانی، تهران: نقد فرهنگ.
محمدباقری، فاطمه؛ محمودی، هیودا، صوفی، صلاح. (1398). مقایسه‌ی اضطراب اجتماعی، افکار خودکشی و حمایت اجتماعی در افراد تراجنسی تغییر جنسیت­داده و تغییر جنسیت­نداده، مجله علمی-پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی سبزوار، 27(6(، 771-778.
محمدپور، احمد. (1397). ضد روش، زمینه­های فلسفی و رویه­های عملی در روش­شناسی کیفی، تهران: نشر لوگوس.
معین­زاده، مهدی. (1394). هنر به­مثابه برونشو از گشتل تکنولوژی، فصلنامۀ روش­شناسی علوم انسانی، 21(85)، 47-67.
منصوریان، یزدان. (1394). پدیدارشناسی بیرون از مرزهای فلسفه، ماهنامه علمی تخصصی اطلاعات حکمت و معرفت، 6، 5-11.
موحد، مجید و حسین‌زاده کاسمانی، مرتضی. (1391). رابطه اختلال هویت جنسیتی با کیفیت زندگی، فصلنامه علمی-پژوهشی رفاه اجتماعی، 12(44)، 111-142.
نیکولوسی، جوزف و نیکولوسی، لیندا ایمز. (1398). فهم جنس­گرایی، ترجمه محسن بدره، تهران: نشر آرما.
والاس، روث ا. و ولف، الیسن. (1396). نظریه­های معاصر جامعه­شناسی: گسترش سنت کلاسیک، ترجمه مهدی داوودی، تهران: نشر ثالث.
ویس، ژان ماری. (1397). واژه­نامه هایدگر، ترجمه شروین اولیایی، تهران: نشر ققنوس.
هایدگر، مارتین. (1393). هستی و زمان، ترجمۀ عبدلکریم رشیدیان، تهران: نشر نی.
هولمز، ماری. (1378). جنسیت در زندگی روزمره، ترجمه محمدمهدی لبیبی، تهران: شرکت نشر نقد افکار.
یعقوبی، علی. (1393). نظریه‌های مردانگی، تهران: نشر پژواک.
Berger, P., Luckmann, T. (1991). The Social Construction of Reality, U.S.A: Penguin Books.
Burr, V. (1998). Gender and social psychlogy. London, Routledge
Butler, J. (1990). Gender Trouble,United States, New York, Published Rutledge.
Connell, R. W. (1987). Gender and power: society, the person and sexual politics, Cambridge, polity press.
Connell, R. W. (1995). Masculinities, Cambridge, Polity Press
Connell, R. W. (2009). Southern theory; The global dynamics of knowledge in social science, Cambridge, polity press.
Connell, R. W. (2012). Transsexual Women and Feminist Thought: Toward
New Understanding and New Politics, Journal of Women in Culture and Society, 37(4), 857-881.
Garfinkel, H. (1967). Studies in Ethnonmethodology. Englewood Cliffs, N. J: Prentice–Hall.
Giddens, A. (2010). The Rise and Fall of New Labour. New Perspectives Quarterly. 27(3), 2-83.
Nicolosi, J., Nicolosi, L. A. (2002). A Parent's Guide to Preventing Homosexuality, U.S.A., Liberal Mind Publishers.
Parola, N., Bonierbale, M., Lemaire, A., Aghababian, V., Michel, A., Lancon, C. (2010). Study of quility of life for transsexuals after hormonal and sargical, Sexologies, 19(1), 24-28.
Pitts, M. K., Couch, M., Mulcare, H., Croy, S., Mitchell, A. (2009). Transgender People in Australia and New Zealand: Health, Well-being and Access to Health Services, Feminism & Psychology, 19(4), 475-495.
Zucker, K. (1999). Gender Identity Disorder in the DSM-IV, Journal of Sex and Marital Therapy, 25(1), 5-9.
پژوهش های جامعه شناسی معاصر (علمی - پژوهشی)
دوره 9، شماره 17
اسفند 1399
صفحه 1-26

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار