تحلیل جامعه‌شناختی سبک مصرفی شهروندان شهر ارومیه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه جامعه‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

2 استادیار گروه جامعه‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

چکیده

مصرف­گرایی یا اصالت دادن به مصرف و هدف قرار دادن رفاه و دارایی­های مادی یکی از مسائل جدی جامعه امروزی است. مصرف­گرایی افزون بر عوامل و اثرات اقتصادی، دارای دلایل و پیامدهای فرهنگی و اجتماعی نیز هست. در جامعه‌ای که شعار خرید و مصرف بیشتر رواج می‌یابد، مصرف‌گرایی نه یک نیاز ضروری، بلکه به‌عنوان وسیله تمایز و به‌عنوان نماد منزلت اجتماعی خواهد بود. ﺩﺭ ﺍﻳﻦ پژوهش پیمایشی، با توصیف ابعاد سبک مصرفی در بین شهروندان ارومیه به تعیین­کننده­های جامعه­شناختی ﻣﺼﺮﻑ­ﮔﺮﺍﻳﻲ پرداخته شده است. ابزار گرداوری داده­ها، پرسشنامه محقق ساخته است که اعتبار آن از طریق اعتبار صوری برآورد شده است. جامعه آماری شامل شهروندان ارومیه بوده که با فرمول کوکران 386 نفر به روش نمونه­گیری طبقه­بندی تصادفی انتخاب شدند. برای تحلیل داده­ها از نرم­افزار SPSS وLISREL  استفاده شده است. یافته­های پژوهش نشان می­دهد که، سبک مصرفی کارکردی یا نیازمحور در مقایسه با دیگر سبک­های مصرفی دارای بیشترین فراوانی است. سبک مصرفی ارتباط معنی­داری با متغیرهای جنس، سن، فردگرایی، مصرف رسانه­ای و تأثیرپذیری از نفوذ دیگران داشته که این چهار متغیر حدود 29 درصد واریانس سبک مصرفی شهروندان ارومیه‌ای را تبیین می­کنند ولی متغیرهای دینداری، قانون­گرایی و توافق فرهنگی ارتباط معنی­داری با سبک مصرفی نداشته است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Sociological Analysis the Consumption Style of Urmia Citizens

نویسندگان [English]

  • Afshar Kabiri 1
  • Saeed Soltani Bahram 2
1 Associate Professor, Department of Sociology, Faculty of Literature and Humanities, Urmia University, Urmia, Iran
2 Assistant Professor, Department of Sociology, Faculty of Literature and Humanities, Urmia University, Urmia, Iran
چکیده [English]

Consumerism and targeting welfare and material assets is one of the most serious issues in society. In addition to economic factors and effects, consumerism also has cultural and social causes and consequences. In a society where the slogan of shopping and consumption is more prevalent, consumerism will not be a necessity but as a means of distinguishing and as a symbol of social status. The current research has addressed the sociological determinants of consumer behavior by describing the types of consumption patterns among the citizens of Urmia. A researcher-made questionnaire was used for data collection and its validity was estimated through face validity. The statistical population consisted of the citizens of Urmia who were selected by Cochran formula and 386 people were selected by stratified random sampling. The findings of the study show that functional or need-based consumption styles have the highest frequency compared to other consumption styles. Consumption style had a significant relationship with the variables of age, gender, individualism, media consumption and influence of others which explained about 29% of the variance of Urmia citizens' consumption style, but religiosity, legalism and cultural agreement didn, t have a significant relationship with consumption style.

کلیدواژه‌ها [English]

  • consumption style
  • media consumption
  • individualism
  • religiosity
  • legalism
  • Urmia

مراجع

اباذری، یوسف و کاظمی، عباس. (1384). رویکردهای نظری خرید: از جامعه­شناسی تا مطالعات فرهنگی، نامه علوم اجتماعی، 25، 167-195.
استوری، جان. (1385). مطالعات فرهنگی درباره‌‌ی فرهنگ عامه، ترجمه‌ی حسین پاینده، تهران: انتشارات آگاه.
اکبری، حسین و مبارکی، محمد. (1389). نقش رسانۀ ملّی در ترویج و تثبیت هویت ملّی، تهران: مرکز تحقیقات صداوسیما.
باکاک، رابرت. (1381). مصرف، ترجمه: خسرو صبری، انتشارات شیرازه، چاپ اول.
باومن، زیگموند. (1384). اشارت‌های پست مدرنیته، ترجمه: حسن چاوشیان، انتشارات ققنوس، چاپ اول.
خواجه­نوری، بیژن و مساوات، ابراهیم. (1398). مطالعه‌ی رابطه‌ی سبک زندگی و رفتار مصرف­کننده (مطالعه‌ی موردی: زنان متأهل شهر شیراز)، فصلنامه زن و جامعه، 10(2)، 283-302.
دانیالی، عارف. (1393). مقایسه‌ی رهیافت زیبایی­شناختی به تولید و مصرف در اندیشه­های مارکسیستی و پست مدرنیستی، دوفصلنامه فلسفی شناخت، شماره 1/7، 85-110.
رضایی قهرودی، زهرا؛ مصطفوی، ندا و افتخاری، سمانه. (1392). الگوی مصرف در چرخه زندگی خانوارهای شهری، رفاه اجتماعی، 13(21)، 213-234.
زاهد زاهدانی، سید سعید و سروش، مریم. (1387). الگوی مصرف و هویت دختران جوان شهری؛ مطالعه­ای دربارۀ دختران شیراز، مطالعات فرهنگی و ارتباطات، فصلنامه‌ی انجمن مطالعات ایرانی، شماره 11، 110-77.
سیدی­نیا، سید اکبر. (1388). مصرف و مصرف­گرایی از منظر اسلام و جامعه­شناسی اقتصادی، فصلنامه علمی- پژوهشی اقتصاد اسلامی، 9(34)، 151-178
شیخ‌الاسلامی، محمدحسن و عسگریان، محسن. (1389). رسانه، هویت و الگوی مصرف: رویکرد نظری، فصلنامه پژوهش­های ارتباطی، 31، 50-62.
فاضلی، محمد. (1382). مصرف و سبک زندگی، قم: انتشارات صبح صادق، چاپ اول.
کلانتری، علی اکبر. (1388). اسلام و الگوی مصرف، قم: مؤسسه بوستان، کتاب، پنجم.
مارکس، کارل. (1386). سرمایه، جلد اول، ترجمة حسن مرتضوی، تهران: نشر آگاه.
محمدپور، احمد؛ نقدی، اسداله و نادرنژاد، بهزاد. (1389). تأثیر ماهواره بر هویت فرهنگی در کردستان ایران، دو فصلنامه تخصصی پژوهش جوانان، فرهنگ و جامعه، 4، 131-156.
مرادخانی، همایون؛ سبزه‌ای، محمدتقی و محمدبیگی، زهره. (1399). زنان در جامعه‌ی مصرفی: مطالعه‌ی موردی شهر ایلام. پژوهش‌های جامعه‌شناسی معاصر (علمی - پژوهشی)، 9(16), 235-259. doi: 10.22084/csr.2020.19861.1697.
وبلن، تورشتاین. (1386). نظریه‌ی طبقه تـن­آسـا، ترجمـه‌ی فرهنـگ ارشـاد بـا مقدمـه سی.رایت میلز، تهران: نشر نی، چاپ دوم.
Clark, D. (2003). The consumer society and postmodern city, Routledge.
Clark, R. A., Zbojab, J. J. and Goldsmith, R. E. (2007). Status consumption and role-relaxed consumption: A tale of two retail consumers, Journal of Retailing and Consumer Services, 14, 45-5
Kahle, L.R.; Kau, A.; Tambyan, S.; Tan, S., K, Jung (2005). Religion, Religiosity, and Values, Implication for Consumer Behavior, in Haugtredt, c.p., Merunka, D. and Warlop, l.(Eds), the la londa Seminar, 32nd International research Seminar in Marketing, La Londa- les- Maures, pp. 245-259.
Kropp, F. and Lavack, A. M and Silvera, D. H. (2005) Values and collective selfesteem as predictors of consumer susceptibility to interpersonal influence among university students, International Marketing Review, 22(1), 7-33.
Lipovetsky, G. (2010). The Hyperconsumption Society, Beyond the Consumption Bubble, New York: Routledge, 37-48.
Low, P. and Freeman, I. (2007). Fashion marketing to women in Kazakhstan, Journal of Fashion Marketing and Management, 11(1), 41-55
Miles, S. (1998). Consumerism: as a way of life. London. Sage.
Miles, S., Anderson, A., Meethan, K. (2002). Thechanging consumer: markets and meanings. London. Rotledge.
Minkler, L. & Cosgel, M. (2004). Religion and Consummation, University of Connecticut. http://www.econ.unconn.edu.
Paek, H.J. & Pan, Z. (2004). Spreading Global Consumerism: Effects of MassMedia and Advertising on Consumerist Values in China, Mass Communication and Society, Vol. 7, No. 4.
Schor, J. (2002). Understanding the New Consumerism, Inequality, Emulation and the Erosion of Well-Being, PSW-Paper.
Sian, L. F. (2009). An Ivestigation into The Impact of Income, Culture and Religion on Consumption Behaviour: A Comparative Study of the Malay and The Chinese Consumers in Malaysia, To the university of Exter, As a Thesis for degree of Doctor of Philosophy in Management Studies, To the School of Business and Economics.
Tian, T. K., Bearden, W. O. and Hunter, G. L. (2001). Consumers’ need for uniqueness: scale development and validation, Journal of Consumer Research, 28(6), 50-66
Tompson, J. (1995). The Media and Modernity, Standford: Standford University 32- Thompson, K., Heinberg.
 
پژوهش های جامعه شناسی معاصر (علمی - پژوهشی)
دوره 9، شماره 17
اسفند 1399
صفحه 211-241

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار