سنجش رابطه‌ی بین مشارکت در ورزش همگانی و کیفیت زندگی زنان و مردان سالمند شهر تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جامعه شناسی ورزش، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 استادیار گروه جامعه شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

3 دانشیار گروه جامعه شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

ورزش‌های همگانی به جهت افزایش امید به زندگی از طریق ارتقای سلامت افراد جامعه، یکی از شاخص‌های توسعه انسانی جوامع محسوب می‌شوند. سازمان بهداشت جهانی، ورزش‌های شهروندی و همگانی را جزو ورزش‌هایی می‌داند که با کمترین هزینه برای همه‌ی افراد جامعه در دسترس باشد و موجب ارتقای بهداشت و سلامت جسمی و روانی جامعه شود. سالمندان به‌عنوان یکی از گروه‌های هدف ترویج ورزش همگانی در نظر گرفته‌شده‌اند. با توجه به جمعیت 6 درصدی سالمندان در ایران، توسعه ورزش همگانی برای این گروه ضروری است. این تحقیق با هدف بررسی رابطه بین مشارکت در ورزش همگانی و کیفیت زندگی در گروه زنان و مردان 60 ساله سالمند شهر تهران و با پژوهشی میدانی و پیمایشی انجام‌شده است. در این تحقیق برای هر دو گروه زنان و مردان 400 نفر به‌عنوان حجم نمونه انتخاب‌شده‌اند. ابزار گردآوری اطلاعات نیز پرسشنامه ترکیبی است به این معنا که بخشی از سؤالات خود محقق ساخته و بخشی از پرسشنامه استاندارد می‌باشد. انتخاب نمونه‌ها به شیوۀ نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای از مناطق 22 گانه شهر تهران براساس اطلاعات اقتصادی خانوارها و درجه‌بندی سطح اقتصادی اجتماعی مناطق بوده است. نتایج این پژوهش رابطه بین مشارکت در ورزش همگانی با متغیرهای سلامت روانی، سلامت جسمی و احساس بهزیستی و منزلت نقشی را تائید می‌کند. همچنین خود اثربخشی ورزشی زنان و مردان سالمند و سبک زندگی سلامت‌محور با کیفیت زندگی سالمندان رابطه نشان داد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Investigating the correlation between participation in sport-for-all and the quality of life in elderly men and women in Tehran

نویسندگان [English]

  • setare azadi 1
  • Seyed saeed Aghaee 2
  • Bahram Ghadimi 3
1 PhD Student in Sociology of Sport, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 Assistant Professor, Department of Sociology, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
3 Associate Professor, Department of Sociology, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Sport for all is considered one of the human development indexes in society as it promotes life expectancy through residents’ well-being. According to the World Health Organization (WHO), sport for all is defined as activities available for all individuals with the minimum cost and promote physical and mental health in the community. Elderly are considered among the target groups to advance sport for all. Considering that elderly comprise 6% of total population in Iran, developing the sport for all for this group is a requirement. The present study aims to investigate the relationship between participation in sport for all and quality of life for sixty-year-old men and women in Tehran, using field research and surveys. Here, we stablished a sample size of 400 for both men and women. The data were gathered by a combined questionnaire, i.e. comprised from author’s own made questions and those from a standard questionnaire. Multi-stage clustering method was employed for sampling from the 22 different districts of Tehran, based on the economic information of households and their level of socioeconomic status in these regions. The results of this study confirm the correlation between participation in sport for all variables of mental health, physical health, well-being and esteem. Moreover, elderly men and women's athletic self-efficacy and health-oriented lifestyle showed a correlation with the quality of life of the elderly.

کلیدواژه‌ها [English]

  • sport for all
  • quality of life
  • elderly
  • athletic self-efficacy
  • health-oriented lifestyle
  • athletic participation

مراجع

آگاه هریس، مژگان ؛ موسوی، الهام؛ جان‌بزرگی، مسعود و برقی ایرانی، زیبا. (1392). اعتبار و روایی مقیاس خوداثربخشی ورزش کردن در افراد دارای اضافه وزن و چاق، فصلنامه روانشناسی سلامت، 2(1)، 34-47.
ازکیا، مصطفی؛ ساروخانی، باقر و حسن بیک وردی، لادن. (1389). مقایسه کیفیت زندگی زنان شرکت‌کننده در ورزش‌های همگانی و زنان غیرفعال در این زمینه (منطقه 3 تهران)، زن و مطالعات خانواده، 2(7)، 13-25.
امینی، مرجان؛ حیدری‌نژاد، صدیقه؛ ازمشا، طاهره. (1395). رتبه‌بندی عوامل تسهیل‌کننده مشارکت سالمندان شهر اهواز در فعالیت بدنی به روش TOPSIS، مدیریت ورزشی، سال هشتم، شماره 4، (پیاپی 33)، 527-540.
اونق ناز، محمـد. (1384). «بررسی رابطه‌ی بین سـرمایه اجتمـاعی و کیفیـت زنـدگی»، پایـان‌نامـه‌ی کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
بابک، آناهیتا؛ داوری، سهیلا؛ عقدک، پژمان و پیرحاجی، امید. (1390). ارزیابی سبک زندگی سالمندان استان اصفهان. مجله علوم پزشکی اصفهان، سال 29، شماره 149، 1064-1074.
بلادی موسوی، صدرالدین. (1396). وضعیت سالمندان کشور. وب سایت مرکز آمار کشور دسترسی در:
https://www.amar.org.ir/Portals/0/News/1396/salmandan.pdf
بنی‌فاطمه، حسین؛ علیزاده اقدم، محمدباقر؛ شهام‌فر، جعفر و عبدی، بهمن (1393). جنسیت و سلامتی: بررسی نقش جنسیت در تفاوت های سطوح سلامت. پژوهش‌های جامعه‌شناسی معاصر، دوره 2، شماره 4، 1-29.
بوند، جان، کورنر، لین. (1389). کیفیت زندگی و سالمندان، ترجمه: حسـین محققـی کمـال، تهران، دانژه.
پارسامهر، مهربان و رسولی‌نژاد، سید پویا. (۱۳۹۴). بررسی رابطه سبک زندگی سلامت‌محور با سلامت اجتماعی در بین مردم شهر تالش، فصلنامه توسعه اجتماعی (توسعه انسانی سابق)، 10(1)، ۳۵-۶۶.
ثنایی، محمد؛ زردشتیان، شیرین و نوروزی سیدحسینی، رسول. (1392). اثر فعالیت‌های بدنی بر کیفیت زندگی و امید به زندگی در سالمندان استان مازندران، مطالعات مدیریت ورزشی، 17، 156-135.
حمیدی‌زاده، سعید؛ احمدی‌، فضل‌اله؛ اصلانی‌، یوسف؛ اعتمادی‌فر، شهرام؛ صالحی، کمال و کردیزدی رحمت‌الله. (1387). بررسی تأثیر برنامه ورزشی گروهی بر کیفیت زندگی سالمندان در سال ۸۶-۱۳۸۵، مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، ۱۶(۱)، ۱۶۷-۱۶۷.
رجبی، محسن؛ جهانشیری، سمیه؛ کاشانی موحد، بهاره؛ رضایی حسین آبادی، حسین؛ حسینی شفیع آبادی، مصطفی؛ محمد قشقایی، افشان؛ بهرامی، علیرضا و منصوری، شعله. (1396). سنجش کیفیت زندگی سالمندان شهر تهران و عوامل مرتبط با آن در سال ۱۳۹۵، فصلنامه پایش، ۱۶(۴)، ۵۳۱-۵۴۱.
رضایی، شمس‌الدین و اسماعیلی محسن. (1396). تأثیر فعالیت‌های جسمانی بر کیفیت زندگی، امید و رضایت از زندگی سالمندان شهر ایلام. نشریه سالمندشناسی، 2(1)، 29-40.
روشندل‌اربطانی، طاهر. (1386). تبیین جایگاه رسانه‌های همگانی در نهادینه کردن ورزش همگانی در کشور، نشریه‌ی حرکت، 33، 177-165.
سبحانی، بهمن و هاشمی، سید ضیا. (1396). کارکردهای اجتماعی ورزش همگانی با تأکید بر اعتماد اجتماعی، مطالعات مدیریت ورزشی (پژوهش در علوم ورزشی)، خرداد و تیر، دوره 9، شماره 42، 185-202.
سوری، ابوذر؛ شعبانی مقدم، کیوان و سوری، ربیع‌الله. (1395). رابطه بین فعالیت بدنی و کیفیت زندگی زنان سالمند استان کرمانشاه، فصلنامه علمی - پژوهشی پژوهش‌های کاربردی در مدیریت ورزشی، 4(16)، 75-84.
صبوری‌خسروشاهی، حبیب و فیروزجائیان، علی‌اصغر. (1391). عوامل مؤثر بر خود اثربخشی در بین کارکنان دانشگاه (موردمطالعه: دانشگاه آزاد واحد تهران شرق)، فصلنامه‌ی پژوهش اجتماعی، 4(16)، 164.
علی‌پورنشری، مریم. (1385). بررسی مشکلات اجتماعی سالمندان مقیم سـراهای سـالمندی شهر تهران، مطالعه موردی: آسایشگاه کهریزک، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشـد، دانشـکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
غفاری، غلامرضا و امیدی، رضا (1388)، کیفیت زندگی، شاخص توسعه توسعه اجتماعی، تهران: نشر شیرازه.
فراهانی، ابوالفضل؛ خسروی‌فر، زهرا. (1393). مقایسه­ی کیفیت زندگی بانوان شرکت‌کننده و غیرشرکت‌کننده در ورزش‌های همگانی، نشریه مطالعات مبانی مدیریت در ورزش، 1(1)، 11-20.
فیلی، سارا، ترابی، زهره. (1396). عوامل مؤثر در افزایش کیفیت زندگی در مراکز روزانۀ سالمندان، مجله مطالعات ناتوانی، 7، ۹۹-۹۹.
قاسمی، وحید؛ ربانی، رسول؛ ربانی خوراسگانی، علی؛ علیزاده اقدم، محمدباقر (۱۳۸۷). تعیین‌کننده‌های ساختاری و سرمایه‌ای سبک زندگی سلامت‌محور، مجله مسائل اجتماعی ایران. ۱۶(۶۳)، ۱۸۱-۲۱۳.
قلی‌پور، سیاوش؛ نظری، علی‌اصغر؛ قلی‌پور، محسن. (1396). خدمات‌رسانی و کیفیت زندگی جانبازان (مطالعه موردی: استان کرمانشاه)، دوفصلنامه پژوهش‌های جامعه‌شناسی معاصر، سال ششم، شماره 11، 149-175.
کریمی، سهیلا؛ کریمیان، جهانگیر. (1396). بررسی رابطه بین مشارکت ورزشی با کیفیت زندگی زنان شهر اصفهان، مجله تحقیقات نظام سلامت، 13(79)، 79-84.
گروسی، سعیده و صافی‌زاده، حسین و صمدیان،فاطمه .(1387). سالمندان و حمایت‌های اجتماعی و کیفیت زندگی: مطالعه موردی در کرمان، مجله علمی پزشکی مجله جندی‌شاپور، 11(3)، 303-315.
متفکر، مصطفی؛ صدر بافقی، سید محمود؛ رفیعی، منصور بهادرزاده، لیلا ؛ نماینده، سیده مهدیه؛ کریمی، مهران و محمد عبدلی، علی. (1386). بررسی اپیدمولوژی میزان فعالیت بدنی در جمعیت شهری استان یزد، مجله دانشکده پزشکی، 65(4)، 77-81.
نادریان‌جهرمی، مسعود. (1389). مبانی‌جامعه‌شناسی‌ در ‌ورزش‌، تهران: ‌انتشارات‌ بامداد ‌کتاب، چاپ اول.
Bergland, A., & Narum, I. (2007). Quality of Life Demands Comprehension and Further Exploration. Journal of Aging and Health, 19(1), 39-61.
Bougsty, T., Prudy, M., and Ernest, Ch. (2004). Prevalence and prevention of mental health problems in an energy-affected community. Administration in mental health, 10(4), 252-259.
Brach, GS., Simiosick, CM. ,Krichevsty, S. (2002). The association between physical function and lifestyl activity and quality of life. Journal of the American Geriatrics Society. 2002 Feb; 50(11), 401-16. Teoman.
Bruce, B., James, F., Hubert, H. (2008). Regular Vigorous Physical Activity & Disability Devel- opment in Healthy Overweight & Normal- Weight Senior: AB- Year Study. American Journal of Public Health. 1294-1298.
King, A., Proutt, LA., Phillips, A. (2006). Comparative effects of two physical functioning and quality of life out comes in older adults. Journal of Gerontology: medical sciences, 137(70), 825-832.
Kolt, G. S. (2000). Physical activity in older Australians: reason for participation. International congress on sport science. 7-13 Sep. Brisbane, Australia.
Kolt, G. S., Driver, R. P. and Giles, L. C. (2004). Why older Australians participate in exercise and sport. Journal of Aging and Physcial Avtivity, 11, 185-198.
Marquez, S. Garatachea, N. (2009). Feelings of well-being in elderly people: relationship to physical activity and physical function. Archives of Gerontology and Geriatrics, 48(3), 306-312.
Puciato, D., Borysiuk, Z. & Rozpara, M. (2017). Quality of life and physical activity in an older working-age population. Clinical Interventions in Aging, Volume 12, 1627-1634.
Ross, K. M., Milsom, V. A., Rickel, K. A., DeBraganza, N., Gibbons, L. M., Murawski, M. E., & Perri, M. G. (2009). The contributions of weight loss and increased physical fitness to improvements in health-related quality of life. Eating Behaviors, 10(2), 84-88.
Teoman, N., Ozcan, A., Acar, B. (2004). The effect of exercise on physical fitness and quality of life in postmenopausal women. Maturitas. 47, 71-7.
Vagetti, G. C., Barbosa Filho, V. C., Moreira, N. B., Oliveira, V. de, Mazzardo, O. & Campos, W. de. (2014). Association between physical activity and quality of life in the elderly: a systematic review, 2000 - 2012. Braz J Psychiatry. 36(1), 76-88.
World Health Organization (WHO). (2010). Global Recommendations on Physical Activity for Health. Geneva: WHO.
پژوهش های جامعه شناسی معاصر (علمی - پژوهشی)
دوره 9، شماره 17
اسفند 1399
صفحه 185-209

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار