آزمون تجربی رابطه‌ی آنومی نهادی و جرائم خشونت‌آمیز در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم اجتماعی، دانشگاه ایلام

2 دانشیار گروه علوم اجتماعی، دانشگاه تهران

3 دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه پیام‌نور تهران، ایران

4 دانشیار گروه جامعه‌شناسی دانشگاه پیام‌نور تهران

چکیده

خشونت، رفتاری آسیب‌زننده به دیگری است و تحقیقات مختلفی نقش متغیرهای اجتماعی را در وقوع آن نشان داده‌اند. خشونت در تمامی شکل‌های آن یکی از مسائل اجتماعی ایران امروز است. به‌طوری‌که آمارهای مربوط به جرائم خشن در دهه‌ی گذشته و نیز نتایج تحقیقات نشان می‌دهند که جرائم خشونت‌آمیز در سال‌های اخیر به اشکال و صور متعدد افزایش یافته است. لذا این پژوهش با هدف تبیین جامعه‌شناختی جرائم خشونت‌آمیز براساس مؤلفه‌های نظریه آنومی نهادی طراحی شده است تا در پرتو آن، تبیینی از جرائم خشن را ارائه دهد. در این پژوهش، با استفاده از روش تحلیل ثانویه، داده‌های استانی دو دهه اخیر مربوط به نهادهای اجتماعی و جرائم خشونت‌آمیز مورد تحلیل قرار گرفته‌اند. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهند که حمایت تجربی از رویکرد نظریه آنومی نهادی در ایران در حد متوسطی است و در بین سازه‌های تعریف شده برای تبیین جرائم خشونت‌آمیز، اختلال و ضعف نهاد خانواده و اختلال در نهاد اقتصاد بیشترین تأثیر را دارند؛ اما احتمالاً متغیرهای آشکار انتخاب شده برای سنجش میزان ضعف در دو نهاد دیگر، توان تبیین کافی نداشته‌اند. نتیجه‌ی تحقیق، گزاره‌های نظریه آنومی نهادی مبنی بر بالا رفتن میزان جرائم خشونت‌آمیز در نتیجه‌ی ضعیف شدن نهادهای غیراقتصادی را تأیید می‌کند. بدین معنا که رابطه نهادهای غیراقتصادی با جرم مثبت بوده است. در نتیجه می‌توان گفت که نتایج نشان‌دهنده‌ی اختلال و ضعف نهاد خانواده و نیز اختلال در نهاد اقتصاد بر تعادل نهادی قدرت است و می‌توان ادعا نمود که جامعه ایران با نوعی ناموزونی و عدم تعادل نهادی قدرت و به‌تبع آن رشد جرائم خشن مواجه است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Experimental test of the relationship between institutional anomie and violent crime in Iran

نویسندگان [English]

  • Ali Faizolahi 1
  • Saeed Moidfar 2
  • Parvaneh Danesh 3
  • amir maleki 4
1 Assistant professor in sociology, faculty member of Ilam university
2 associate professor in sociology, faculty member of Tehran university
3 associate professor in sociology, faculty member of Payamenoor university
4 associate professor in sociology, faculty member of Payamenoor university
چکیده [English]

Violence is a behavior that is harmful to another, and various studies have shown the role of social variables in its occurrence. Violence in all its forms is one of the social problems of Iran today. So that the statistics of violent crimes in the last decade as well as the results of research show that violent crimes have increased in various forms in recent years. Therefore, this study has been designed provide a sociological explanation of violent crimes based on the components of institutional anomie theory categories in order to provide an explanation of violent crimes in its light. In this study, using the secondary analysis method, the provincial data of the last two decades related to social institutions and violent crimes have been analyzed. Findings show that empirical support for the approach of institutional anomie theory in Iran is moderate and among the structures defined to explain violent crime, disruption and weakness of the family institution and economic dominance have the greatest impact. But the explicit variables selected to measure weakness in the other two institutions may not have been sufficiently explained. The research confirms the statements of the institutional anomie theory that the rate of violent crime increases as a result of the weakening of non-economic institutions. This means that the relationship between non-economic institutions and crime has been positive. As a result, it can be said that the results show the disorder and weakness of the family institution and the dominance of the economic institution over the institutional balance of power and it can be claimed that Iranian society is facing a kind of institutional imbalance and consequent growth of violent crimes.

کلیدواژه‌ها [English]

  • violent crimes
  • institutional anomie
  • balance of institutional power
  • theft
  • murder

مراجع

آذر، عادل و غلام‌زاده، رسول. (1395). مدل‌سازی معادلات ساختاری کمترین مربعات جزیی، تهران: انتشارات نگاه دانش.
رفیع‌پور، فرامرز. (1378). آنومی یا آشفتگی اجتماعی در شهر تهران، تهران: انتشارات سروش.
صدیق‌سروستانی، رحمت‌الله. (1383). آسیب‌شناسی اجتماعی، تهران: انتشارات آن.
کوثری، مسعود. (1382). «آنومی اجتماعی و اعتیاد به مواد مخدر»، فصلنامه اعتیاد پژوهی، دوره 2، شماره 5، 30-13.
محسنی، منوچهر. (1376). «نگرش‌ها و رفتارهای اجتماعی و فرهنگی در ایران»، مجله نمایه پژوهش، شماره دوم، 29-26.
محسنی تبریری، علیرضا و سلیمانی، مهدی. (۱۳۸۹). «تبیین رابطه بین تغییرات اجتماعی- فرهنگی و تغییرات میزان جرم(مطالعه موردی: استان لرستان)»، مطالعات امنیت اجتماعی، دوره جدید، شماره 24، 36-13.
مرکز آمار ایران. (1396). درگاه ملی آمار، بازیابی از
amar.org.ir › Portals › Files › R_web_report_79-91(value) XL
مرکز آمار ایران. (1393). سالنامه آماری، بازیابی از http://amar.sci.org.ir/PlanList.aspx.
مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری. (1393). آینده‌پژوهی ایران، تهران: آینده‌بان، رسانه تخصصی آینده‌پژوهی، انتشار دیجیتالی.
معیدفر، سعید. (1380). جامعه‌شناسی مسائل اجتماعی معاصر در ایران، تهران: ناشر سرزمین ما.
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. (1380). ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان، یافته‌های پیمایش در 28 استان کشور، ویرایش اول، دفتر طرح‌های ملی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. (1382). رفتارهای فرهنگی ایرانیان، یافته‌های طرح پژوهشی فعالیت و مصرف کالاهای فرهنگی در کل کشور، دفتر طرح‌های ملی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. (1395). پیمایش ملی ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان موج سوم (1394)، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، دفتر طرح‌های ملی با همکاری مرکز ملی رصد اجتماعی.
Beth Bjerregaard, John K. Cochran (2008). “Want Amid Plenty: Developing and Testing a Cross-National Measure of Anomie”, IJCV, Vol. 2(2), 182-193.
Chamlin, M. B., Cochran, J. K. (1995). “Assessing Messner and Rosenfeld’s Institutional Anomie Theory: A Partial Test”. Criminology, 33: 411-429.
Jensen, G. (2002). “Institutional anomie and societal variations in crime: A critical appraisal”. International Journal of Sociology and Social Policy, 22(7/8), 45-74.
Maume, Michael O., Lee, Matthew, R. (2003). “Social Institutions and Violence: A Sub-National Test of Institutional Anomie Theory”, CRIMINOLOGY. Volume 41, 4, 1137-1172.
Merton, Robert K. (1968). Social theory and social structure, New York: The Free Press.
Messner, S. F. (1997). Crime and the American Dream, 2nd ed. Belmont, CA: Wadsworth
Messner, S. F., Rosenfeld, R. (2001). In: Cote, Suzette (2002): Crimonolgical Theories, Bridging the past to the future, Sage Publication.
Piquero, A., N. L. Piquero. (1998). “On Testing Institutional Anomie Theory with Varying Specifications”, Studies on Crime and Crime Prevention, 7: 61-84.
Pridemore, W. A. (2003a). “Demographic, Temporal, and Spatial Patterns of Homicide Rates in Russia”, European Sociological Review, 19, 41-59.
Kim, S. W.  and Pridemore, W. A. (2005). Social change, institutional anomie and serious property crime in transitional Russia, British Journal of Criminology 45, 81-97.
Savolainen, J. (2000). “Inequality, Welfare State, and Homicide: Further Support for the Institutional Anomie Theory”. Criminology, 38, 1021-1042.
Tushima, M. (2000). “Economic structure and Crime: The Case of Japan”, Journal of Socio-Economic, Vol. 25, No. 4, 497-515.
Wareham, Jennifer J. (2005). Strain, personality traits, and deviance among adolescents: Moderating factors, Graduate Theses and Dissertations.
World Health Organization (2014). Global status report on violence prevention, WHO published, preventing suicide: a global imperative 3 in (2014).
 
پژوهش های جامعه شناسی معاصر (علمی - پژوهشی)
دوره 9، شماره 16
شهریور 1399
صفحه 261-286

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار