زنان در جامعه‌ی مصرفی: مطالعه‌ی موردی شهر ایلام

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه جامعه‌شناسی دانشگاه رازی

2 استادیار گروه جامعه‌شناسی دانشگاه بوعلی سینا

3 کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی دانشگاه رازی

چکیده

در پژوهش حاضر، تلاش شده تا به چگونگی سوژه‌شدن زنان ایلام در جامعه مصرفی و نحوه‌ی تولید سوبژکتیویته‌های زنانه در این جامعه پرداخته شود. چارچوب نظری اتخاذ شده برای پاسخ به این پرسش­ها ریشه در آرای ژان بودریار و زیگمونت باومن دارد. روش انجام پژوهش از نوع کیفی و به شیوه‌ی موردپژوهی ابزاری است، به‌نحوی‌که چارچوب نظری مشخص­‌کننده و تعیین­‌کننده موارد تحقیق است. نمونه­‌گیری به‌صورت هدفمند بوده و با 20 نفر از زنان در دو طیف همنوا و ناهمنوا در جامعه مصرفی شهر ایلام مصاحبه به عمل آمده است. براساس یافته­های این پژوهش می­‌توان گفت جامعه­‌ی مصرفی، با فشار به زنان شهر ایلام برای همنوایی با جامعه‌ی مذکور، تنهایی و در حاشیه ماندن را برای زنان رقم زده است. به نظر می‌­رسد چنین نظامی با سرکوب زنان ناهمنوا و اغوای زنان همنوا، سوژه‌­هایی مصرف­‌‍گرا و همنوا تولید و خلق می­‌کند و همزمان آن‌ها را در یک نظام رؤیت‌­پذیری ادغام می­‌کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Women in the consumer society: case study of Ilam city

نویسندگان [English]

  • Homayoun Moradkhani 1
  • Mohammad taghi Sabzeei 2
  • Zohre Mohammadbeyghi 3
1 Assistant Professor, Department of Sociology, Razi University
2 Assistant Professor, Department of Sociology, Bu Ali Sina University
3 Master of Sociology, Razi University
چکیده [English]

In this study, it is attempted to investigate the process of becoming a subject of Ilam women in the consumer society and the creation of feminine subjectivities in this society. The theoretical framework adopted to answer these questions is rooted in the views of Jean Baudrillard and Sigmund Baumann. The research method is qualitative and the case study approach is a tool, so that the theoretical framework defines and determines the research cases. Sampling was purposive and interviews were conducted with 20 women in both the homogenous and non-homogeneous populations of the consumer community of Ilam. According to the findings of this study, it can be said that the consumer society, by pushing the women of Ilam city to conform to the society, has made it possible for women to be alone and marginalized. Such a system seems to produce and create consumerist and homogenous subjects by suppressing inhumane and seductive women and simultaneously integrating them into a visible system.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Consumer Society
  • Female Subjectivities
  • Visibility System
  • Ilam City
بابایی­فرد، اسداله؛ منصوریان راوندی، فاطمه و ذوالفقاری، نفیسه. (1395). «عوامل اجتماعی- فرهنگی مؤثر در مدیریت بدن در میان زنان شهر کاشان»، فصلنامه شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده، شماره 71، 84-59.
باکاک، رابرت. (1381). مصرف، ترجمه خسرو صبوری، تهران: نشر شیرازه، چاپ اول.
باومن، زیگمونت. (۱۳۹۶). اشارت‌های پست‌مدرنیته، ترجمه‌ی حسن چاوشیان. تهران: ققنوس، چاپ چهارم.
ببی، ارل. (1390). روش­های تحقیق در علوم اجتماعی، ترجمه رضا فاضل، جلد یک، نشر: سمت، چاپ هفتم، جلد دوم، نشر: سمت، چاپ هفتم.
بخارایی، احمد، رفیعی، ملکه. (1395). «زنان و گرایش به مُد»، مجله زن در توسعه و سیاست، ­شماره 3، 328-309.
بودریار، ژان و لیوتار، فرانسوا. (۱۳۷۴). سرگشتگی نشانه‌ها نمونه‌هایی از نقد پسامدرن، ترجمه‌ی حقیقی و همکاران. تهران: مرکز، چاپ اول.
بودریار، ژان. (1395)، جامعه مصرفی، ترجمه پیروز ایزدی، تهران: نشر ثالث، چاپ ششم.
جلالی، رستم. (1391). «نمونه­گیری در پژوهش­های کیفی»، مجله تحقیقات کیفی در علوم سلامت، شماره 4، 20-310.
حسینی، محمدرضا و علی‌نژاد، منوچهر و پیری‌نژاد، محمد(1397). « مصرف‌گرایی و عوامل اجتماعی موثر بر آن در بین جوانان شهر تهران»، مجله پژوهش‌های جامعه‌شناسی معاصر، دوره7 ، شماره 13، 59-37.
خداوردی، حسن. (1387). «متدولوژی پژوهش کیفی»، مجله جامعه­شناسی، شماره 13، 44-27.
دُبور، گی. (1392). جامعه‌ی نمایش، ترجمه بهروز صفدری، تهران: نشر آگه، چاپ دوم.
ذکایی، محمدسعید و امیدی، مهدی. (1396)، «مدرنیته، شهر و مصرف (بررسی پدیدار مصرف در زیست جهان شهروندان تهرانی)، مجله جامعه پژوهی فرهنگی، شماره 2، 50-23.
ربیعی، علی و رفیعی، ملکه. (1395). «مصرف­گرایی از اجبار تا لذت مطالعه­ای جامعه‌شناختی پیرامون مصرف­گرایی در میان ساکنان شهر تهران»، مجله جامعه­شناسی ایران، شماره 2، 166-144.
ریاضی، سید ابوالحسن. (1392). «تصویری از فرهنگ مصرفی جامعه­ی ایران با استفاده از داده­های یک پیمایش ملی پیرامون گذران اوقات فراغت». مجله تحقیقات فرهنگی ایران، شماره 24، 153-137.
شرف­الدین، سید حسین. (1394). «مصرف­گرایی در سبک زندگی مدرن و دینی»، مجله پژوهش­نامه سبک زندگی، شماره 1، 30-7.
عسکری ندوشن، عباس و افشانی، سید علیرضا و ذاکری هامانه، راضیه (1390). «تمایلات مصرفی زنان در شهر یزد»، مجله زن در توسعه سیاست، شماره 32، 116-93.
فتوحی، محمود. (1395). آیین نگارش مقاله‌ی علمی- پژوهشی، نشر: سخن، چاپ پانزدهم.
فیضی، کامران، سرکیسیان، آلفرد. (1384). «تجزیه‌وتحلیل معیارهای کیفیت در روش­های تحقیق کیفی»، مجله مطالعات مدیریت گردشگری، شماره 9، 24-1.
قاسمی، یارمحمد و هاشمی، علی. (1398). «انجام پژوهش به روش تحلیل تماتیک: راهنمای عملی و گام‌به‌گام برای یادگیری و آموزش (موردمطالعه: مصرف موسیقی دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه ایلام)»، مجله فرهنگ ایلام، شماره 64 و 65، 33-7.
کاظمی، عباس. (1397). امر روزمره در جامعه‌ی پساانقلابی، نشر: فرهنگ جاوید، چاپ اول.
کلارک، دیوید. (۱۳۹۶). جامعه‌ی مصرفی و شهر پسامدرن، ترجمه‌ی حمید پورنگ. تهران: علمی و فرهنگی، چاپ اول.
کلارکی، حسن. (1388). «نظریه‌ی بنیادی به‌مثابه روش نظریه­پردازی»، مجله نامه پژوهش فرهنگی، شماره 6، 119-139.
لین، ریچارد، جین. (۱۳۸۷). ژان بودریار، ترجمه مهرداد پارسا. تهران: فرهنگ صبا، چاپ اول.
مختاری، مریم و رجایی، محمدصادق. (1395). «بازنمایی زنان در تبلیغات تجاری نشریات به‌عنوان بستری برای شکل­گیری هویت آنان»، مجله مطالعات فرهنگ- ارتباطات، شماره 67، 244-217.

Austruma, S. (2012). Change of values in the consumer society, Rezekne Higher Education Institution, valum 2, lativia.

Firat, A., Kutucuoglu, K. Y., Saltik, I., & Tuncel, O. (2013). “Consumption, consumer culture and consumer society”. Journal of community positive practices, (1), 203-182.
Huang, Y. (2019). “The Dilemma of Woman Body in the Consumer Society”. International Journal of Social Science Studies. 7(3), 125-132.:  culture and consumer society,
Michalos, A. (2014). Consumer Society, Encyclopedia of Quality of Life and Well-Being Research. Springer Netherlands.