پیمایشی بر روابط دینداری و اخلاق کار (موردمطالعه: کارکنان مراکز درمانی دانشگاه علوم پزشکی جهرم)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه الهیات و معارف اسلامی دانشگاه پیام نور

2 استادیار گروه جامعه‌شناسی دانشگاه پیام نور

چکیده

شیوع انجام رفتارهای نامناسب اخلاقی یکی از معضلاتی است که بیشتر از قبل در محیط­های سازمانی بروز کرده و کیفیت ارائه خدمات و بهره‌وری سازمانی را تنزل بخشیده است. لذا امروزه نظام اداری و سازمانی بیشتر نیازمند کارکنانی است که نه‌تنها از جنبه­های فنی و تخصصی بلکه از حیث فکری و اخلاقی نیز بهترین باشند. این موضوع به‌ویژه در مشاغل مرتبط با بخش خدمات درمان و بهداشت که مستقیماً با مردم و زندگی آن‌ها سروکار دارند، از برجستگی و ضرورت بالایی برخوردار است.
این مطالعه، با هدف بررسی ارتباط میان متغیرهای دینداری و اخلاق کار با روش پیمایشی انجام پذیرفته است. اطلاعات با استمداد از پرسشنامه بومی شده اخلاق کار پتی و دینداری کلارک و استارک از 200 نفر از کارکنان بخش خدمات و درمان دانشگاه علوم پزشکی جهرم به صورت نمونه گیری تصادفی جمع­آوری گردیده است.
برآوردهای آماری نشان داد که از بین ابعاد دینداری، بعد تجربی دینداری بالاترین میانگین (15/4 از 5) و بعد مناسکی کمترین میانگین (04/3 از 5) را در بین پاسخگویان داشته و میانگین دینداری در حد متوسط به بالا (میانگین‌ها 62/3 از 5) گزارش شده است. در خصوص وضعیت اخلاق کار نیز یافته ها حد مطلوبی از آن را نشان داده اند. ضریب همبستگی میان دینداری و اخلاق کار 334/0 برآورد گردیده که این مقدار در سطح 05/0 معنادار بوده است. همچنین از بین 4 بعد دینداری، دو بعد تجربی و اعتقادی دینداری به ترتیب بیشتری همبستگی را با اخلاق کار داشته­اند. در مجموع متغیرهای تحقیق حدود 40 درصد از تغییرات اخلاق کار ( 14R2"> ) را تبیین می­سازند.
بدین اساس می­توان گفت که سازمان‌های ما نیازمند افرادی هستند که هم از بعد ارزشی و اخلاقی سالم و متعهد بوده و هم از حیث علمی و فنی متخصص باشند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Survey on Religious Relations and Work Ethics (Case study: Medical staff of Jahrom University of Medical Sciences)

نویسندگان [English]

  • Hamedeh Khadem 1
  • Mojtaba Hemayatkhah 2
1 Department of Islamic Education, Payame Noor University, Tehran, Iran
2 Department of Sociology, Payame Noor University
چکیده [English]

The prevalence of morally inappropriate behaviors is one of the problems that has been more prevalent in organizational environments and has reduced the quality of service delivery and organizational skills. so today administrative and organizational systems need employees not only from technical and technical aspects but also in intellectual and moral aspects. This is particularly important, especially in jobs related to the care and health services sector, which deals directly with the people and their lives
 
 This study aims to investigate the relationship between the religiosity variables and the work ethic with the survey method. data were collected by a standardized questionnaire of work ethics of pitty 's work ethic and clark and stark 's religiosity were randomly collected from the staff of jahrom university of medical sciences. statistical estimates showed that between religiosity dimensions, the empirical dimension of religiosity was highest (4/15 from 5) and then the ritual dimension lowest mean among the respondents and average religiosity was reported (mean 3/62 from 5). in particular, the work ethics situation also showed a satisfactory number of findings. correlation coefficient between religiosity and work ethics was 0.334 and this value was significant at the level of 0.05. also, among the dimensions of religiosity two dimensions of religiosity and religiosity have more correlation with work ethic. In sum, research variables account for about 40% (R2) of changes in work ethic. On this basis, we can say that our organizations need people who are both healthy and committed to value and ethical issues, as well as scientific and technical specialists.

کلیدواژه‌ها [English]

  • religiosity
  • work ethic
  • staff
  • organization
  • health centers

مراجع

ابراهیم­پور، حبیب و نعمتی، ولی. (1395). «تحلیل نقش دینداری در تعالی معنویت در محیط کاری کارکنان». پژوهش‌های مدیریت عمومی، 9(32)، 168-155.
احمدی، یعقوب. (1388). «وضعیت دینداری و نگرش به آینده دین در میان نسل‌ها». معرفت فرهنگی اجتماعی، 1، 44-37.
اردلان، محمدرضا؛  قنبری، سیروس؛ فیضی، کاوه؛ سیف‌پناهی، حامد و زندی، خلیل. (1393). «رابطه اخلاق کار اسلامی با درگیری شغلی». فصلنامه اخلاق زیستی، 4(13)، 95-75.
آرون، ریمون. (1386). مراحل اساسی اندیشه در جامعه‌شناسی. ترجمه باقر پرهام، تهران: انتشارات علمی.
آزاد ارمکی، تقی؛ مهری، بهار. (1388). بررسی مسائل اجتماعی. تهران: موسسه نشر جهاد.
اسلامی، زینب؛ میرزایی، زهرا و علیدادیانی، شوکت. (1395). بررسی اخلاق کاری و مسؤولیت اجتماعی معلمان بر موفقیت تحصیلی دانش‌آموزان مدارس ابتدایی شهر بجنورد. سومین کنفرانس بین‌المللی پژوهش‌های نوین در علوم انسانی.
الوانی، سید مهدی و رحمتی، محمدحسین. (1386). «فرآیند تدوین منشور اخلاقی برای سازمان». مدیریت فرهنگ سازمانی، شماره 15، 70-43.
اعظم آزاده، منصوره و توکلی، عاصفه. (1386). «فردگرایی، جمع‌گرایی و دینداری». فصلنامه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، شماره نهم، 101-125.
امراهی، اکبر؛ قلاوندی، حسن و علیزاده، معصومه. (1393). «بررسی رابطه بین ویژگی­های رهبری معنوی و اخلاق کار در بین اعضای هیات علمی دانشگاه ارومیه». اندیشه‌های نوین تربیتی، 10(4)، 94-77.
بخشی، احسان؛ کلانتری، رضا و سلیمی، نوشین. (1396). «بررسی عملکرد شغلی و عوامل مؤثر بر آن در کارکنان مراکز بهداشتی و درمانی شهرستان اسلام‌آباد غرب براساس مدل اچیو در سال 1394». مجله دانشگاه علوم پزشکی اراک، 20(2)، 9-1.
بورقانی فراهانی، سهیلا؛ فتوت، بنفشه؛ آبدارزاده، پدرام و همتی، امین. (1397). «مطالعه نقش اخلاق کار بر استرس شغلی و فرسودگی شغلی (موردمطالعه: دبیران تربیت‌بدنی مدارس متوسطه شهر تهران)». مطالعات مدیریت رفتار سازمانی در ورزش، 5(1)، 51-43.
توسلی، غلامعباس و نجارنهاوندی، مریم. (1387). «مطالعه تجربی اخلاق کار با تأکید بر جنسیت». پژوهش زنان، 6(60)،60-39.
چلبی، مسعود. (1375). جامعه‌شناسی نظم. تهران: نشر نی.
حاجی‌زاده میمندی، مسعود؛ زارع شاه آبادی، اکبر؛  نرگس مروی نام، نرگس و  ابوترابی زارچی، فاطمه. (1391). «بررسی رابطه بین دینداری و رضایت از زندگی در بین زنان سالمند شهر یزد». مطالعات راهبردی زنان، 15(58)، 235-191.
حبیبی، محمد و جعفری، مصطفی. (1381). «فرهنگ کار». ماهنامه تدبیر، 13(125)، 73-70.
حقیقتیان، منصور و صالحی، وحید. (1393). «رابطه بین دینداری و اخلاق کار (موردمطالعه: کارمندان ادارات دولتی شهر اقلید)». فصلنامه توسعه اجتماعی، 8(4)، 201-177.
ذوالفقاری، ابوالفضل و محبی، اکرم. (1393). «انواع دینداری و اخلاق کار (موردمطالعه: کارمندان دانشگاه زنجان)». فصلنامه راهبرد فرهنگ، 26، 177-147.
رجبی‌پور، علیرضا و دهقانی، مرتضی. (1391). «رابطه‌ی اخلاق کار اسلامی با تعهد سازمانی و رضایت شغلی در پرستاران». فصلنامه اخلاق زیستی، 2(2)، 92-49.
رضائیان، علی و کشته­گر، عبدالعلی. (1387). «بررسی رابطه بین هوش هیجانی و تعهد سازمانی». پیام مدیریت، شماره 27، 39-27.
زارع، بیژن و روهنده، مجید. (1395). «پژوهشی در باب دینداری و مشارکت سیاسی». دو فصلنامه پژوهش های جامعه شناسی معاصر، 3(8)، 46-23.
سراج­زاده، سید حسین؛ شریعتی، سارا و صابر، سیروس. (1383). «بررسی رابطه میزان دینداری و انواع آن با مدارای اجتماعی». مجله علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد، شماره چهارم، 144-109.
سلیمانی، نادر؛ عباس­زاده، ناصر و نیاز آذری، بهروز. (1391). «رابطه اخلاق کار با رضایت شغلی و استرس شغلی کارکنان در سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای شهر تهران». فصلنامه رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 3(1)، 38-21.
سنگری، نگین؛ گائینی، ابوالفضل و پورولی، بهروز. (1393). «تأثیر دینداری و اخلاق کار اسلامی بر سخت‌کوشی کارکنان». فصلنامه مطالعات رفتار سازمانی، 3(1 و 2)، 116-101.
طالبان، محمدرضا و شفیع‌زاده حور، صداقت. (1396). «بررسی تجربی تفاوت دینداری در دو ساختار شهری و روستایی». راهبرد فرهنگ، شماره 37، 96-73.
عباداللهی، حمید و اکبرنژاد، مهدی. (1392). بررسی ادبیات تجربی اخلاق کار اسلامی. اولین کنفرانس بین‌المللی حماسه­سیاسی.
عباداللهی، حمید و نجات، جعفر. (1389). «ارزش‌ها و اخلاق کار (مطالعه موردی معلمان شهر رشت)». مجله انجمن جامعه‌شناسی ایران، 4(3)، 87-71.
علامه، سید محسن و آقایی، مهدی. (1394). «تحلیل تأثیر اخلاق اسلامی کار بر تنش شغلی و رضایت شغلی». دوفصلنامه مدیریت اسلامی، 23(4)، 174-155.
علیدادیانی، شوکت و افراسیابی، رویا. (1396). «نقش اخلاق کاری معلمان بر موفقیت تحصیلی دانش‌آموزان شهر بجنورد». فصلنامه مطالعات روانشناسی و علوم تربیتی، شماره 27، 37-27.
عنایتی، ترانه؛ بهنام فر، رضا؛ فرشیده، ضامنی و اسفندیاری، شقایق. (1392).«رابطه‌ی اخلاق کار و تعهد سازمانی در پرستاران بیمارستان حضرت فاطمه زهرا (س) شهر ساری». فصلنامه نسیم تندرستی، 2(2)، 55-50.
عنایتی، ترانه و حاج زینلی، یلدا. (1394). «رابطه اعتماد سازمانی با اخلاق کار در مؤسسات آموزش عالی شهر سمنان». فصلنامه اخلاق زیستی، 5(18)، 199-175.
قاسم­زاده عربشاهی، ابوالفضل؛ حیدری‌زاده، زهرا و حسنی، محمد. (1395). «بررسی پیشآیندها و پیامدهای اخلاق کار اسلامی». مجله مدیریت در دانشگاه اسلامی، 5(2)، 74-45.
قلاوندی، حسن. (1395). «پیش‌بینی اخلاق کاری براساس معنویت در محیط کار». فصلنامه اخلاق در علوم و فنآوری، 11(1)، 84-75.
قلاوندی، حسن؛ کبیری، افشار و سلطان‌زاده، وحید. (1393). «رابطه مسؤولیت‌پذیری اجتماعی و کار تیمی کارکنان دانشگاه ارومیه». فصلنامه جامعه‌شناسی کاربردی، 25(1)، 120-111.
کاروان، احمد و مرادی، علی. (1397). «شناخت رابطه بین درک عدالت سازمانی و اخلاق کاری». دو فصلنامه پژوهش های جامعه شناسی معاصر، 7(13)، 208-183.
کریمی مونقی، حسین؛ گازرانی، اکرم؛ واقعی، سعید؛ غلامی، حسن؛ صالح مقدم، امیررضا و آشوری، احمد. (1390). «رابطه هوش معنوی و صلاحیت بالینی پرستاران». فصلنامه دانشگاه علوم پزشکی سبزوار، 18(2)، 139-132.
کوزر، لوئیس. (1380). زندگی و اندیشه ­بزرگان جامعه­شناسی. ترجمه­ محسن ثلاثی. تهران: انتشارات علمی.
گل­پرور، محسن و نادی، محمدعلی. (1390). «نقش میانجی وفاداری سازمانی در رابطه بین اخلاق کاری با رفتارهای انحرافی در محیط کار». فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری، 6(1)، 52-43.
مجمع جهانی اقتصاد (2017). (https://www.weforum.org)
محسنی بندپی، انوشیروان. (26/8/1395). شاخص بهره‌وری کار در ایران هفت ساعت در هفته. (https://www.eghtesadonline.com)
محمدی، محمد حسین. (29/9/96). میزان کار مفید در ایران چقدر است؟ (https://www.eghtesadonline.com)
معصومی‌راد، رضا. (1391). فراتحلیل مطالعات انجام شده در حوزه اخلاق کار. دومین نشست تخصصی اخلاق کار و راه‌کارهای ارتقاء آن، مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام.
معیدفر، سعید. (1378). بررسی اخلاق کار و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن در واحدهای تولیدی صنعتی استان تهران. مؤسسه کار و تأمین اجتماعی.
معیدفر، سعید. (1383). بررسی میزان اخلاق کار و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن در میان کارکنان ادارات دولتی استان تهران. طرح پژوهشی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی.
معیدفر، سعید. (1385). «اخلاق کاری و عوامل مؤثر بر آن در میان کارکنان ادارات دولتی». فصلنامه علمی- پژوهشی رفاه اجتماعی، 6(23)، 341-321.
مقیمی خراسانی، علیه. (1394). «رابطه‌ی اخلاق کار و خلاقیت کارکنان». اخلاق در علوم و فنّاوری، 10(3)، 92-85.
نصر، سید حسین. (1387). اخلاق کار اسلامی. ترجمه سید احمد موثقی، کار و جامعه، دوره 31، 22-15.
همیلتون، ملکم. (1388). جامعه‌شناسی دین. ترجمه محسن ثلاثی، تهران: انتشارات تبیان.
Ali, JA., Al-Owaihan, A. (2008). “Islamic work ethic: a critical review”. Cross Cultural Management an International Journal, 15(1), 5-19.
Ali, JA., & Ali A. AL-Kazemi (2007). “Islamic Work Ethic in Kuwait”. Cross Cultural Management an International Journal, 14(2), 93-104.
Ajmal, MU., Irfan, S. (2014). “Understanding the moderating role of Islamic work ethics between job stress and work outcomes”. IOSR Journal of business and management, 16(1), 62-67.
Christopher, AN., Zabel, KL., Jones, JR. Marek, P. (2008). “Protestant ethic ideology: Its multifaceted relationships with just world beliefs, social dominance orientation, and right-wing authoritarianism”. Personality and Individual Differences, 45(6), 473-477.
Christopher, A. N. & Jones, J. R. (2004). “Affluence Cues and First Impressions: The Moderating Impact of the Protestant Work Ethic”. Journal of Economic Psychology, 25(2), 279-292.
Christopher, M. L & Beadles, N. A. (2009). “Differences between Work- related Ethics and Non- work Ethics, and the Effects or Religiosity”. Journal of Managerial Issues, 21(3), 421-435.
EbadYousef, D. A. (2000). “Organizational Commitment and Job Satisfaction as Predictors attitudes toward organizational change in a non- western Setting”. Personnel Review, 5(29), 56-70.
Forquesato., P. (2016). “Social norms of work ethic and incentives in organizations”. Journal of Economic Behavior & Organization, 128(1), 231-250.
Hayati, K., Caniago, I. (2012). “Islamic Work Ethic: The Role of Intrinsic Motivation, Job Satisfaction, Organizational Commitment and Job Performance”. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 65(3), 272-277.
Hollings, W.C., Brewer, E., & Petty. C.G. (2002). Work ethic of extension educators, Tenness university, USA. Petty. C.
Issa, T., & Pick, D. (2012). “Ethical mindsets, spirituality and aesthetics in an Australian business context”. Journal of Human Values, 16(1), 37-47
Khan Marri, MY., Sadozai, AM., FakharZaman, HM., Ramay, MI. (2012). “The Impact of Islamic Work Ethics on Job Satisfaction and Organizational Commitment: A Study of Agriculture Sector of Pakistan”. International Journal of Business and Behavioral Sciences, 2(12), 32-45.
McGhee, P., Grant, P. (2015). “The influence of managers’ spiritual mindfulness on ethical behavior in organizations”, Journal of Spirituality, Leadership and Management, 8(1), 12-33.
McGhee, P., Grant, P. (2008). “Spirituality and Ethical Behavior in the Workplace: Wishful Thinking or Authentic Reality”, Journal of Business Ethics and Organization Studies, 13(2), 61-69.
Muhammad Haroon, H. M. F. Z., Waiza Rehman. (2012). “The Relationship between Islamic Work Ethics and Job Satisfaction in Healthcare sector of Pakistan”. International Journal of Contemporary Business Studies, 3(5), 6-15.
Okpara, J.O., Wynn, P. (2008). “The impact of ethical climate on Job Satisfaction, and commitment in Nigeria. Implication for management development”. Journal of Management Development, 9(27), 935-950.
Petty, J. M., Charles, B. (2008). “Salesperson Perceptions of Ethical Behaviors: Their Influence on job satisfaction and turnover Intention”. Journal of Business Ethics, 4(78), 547-557.
Petty, G. C., & Hill, R. B. (2005). “Work ethic: Characteristics perceived work ethics of supervisors and workers”. Journal of Industrial Teacher Education, 42(2), 5-20.
Rokhman, W. (2010). “The Effect of Islamic Work Ethics on Work Outcomes”. Electronic Journal of Business Ethics and Organization Studies, 15(1), 21-7.
Rizk, RR. (2008). “Back to basics: an Islamic perspective on business and work ethics”. Soc Response Journal, 4(1/2), 246-254.
Saks, A. M., Mud rack, P.E., Ash forth, B.E. (1996). “The Relationship between the work ethic, Job attitudes, ingenuous to twit, and turnover for temporary Service employees”. Canadian Journal of Administrative Sciences, 13(3), 226-236.
Schwepker, Jr. C. H. (2001). “Ethical climates relationship to job satisfaction. Or organizational Commitment, and turnover intention in the Sales force”. Journal of Business Research, 54(72), 520-571.
Spenkuch, J. L (2017). “Religion and work: Micro evidence from contemporary Germany”. Journal of Economic Behavior & Organization, 135(3), 193-214.
Yousef, D. (2001). “Islamic work ethic; a moderator between organizational commitment and job satisfaction in a cross-cultural context”. Personal Review, 30(1), 152-169.
پژوهش های جامعه شناسی معاصر (علمی - پژوهشی)
دوره 9، شماره 16
شهریور 1399
صفحه 93-116

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار