رابطه تصورات قالبی و تبعیض ادراک‌شده با عدالت سازمانی در میان پرستاران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت بازرگانی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

2 دانشیار گروه مدیریت بازرگانی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

هدف این تحقیق، بررسی تأثیر تصورات قالبی و تبعیض ادراک‌شده توسط پرستاران بر سه بُعد عدالت سازمانی (عدالت توزیعی، رویه‌ای و مراوده‌ای) است. مسئله تحقیق از آن‌سو حائز اهمیت است که آثار زیان‌بار این ادراکات منفی ممکن است به افت چشمگیر عملکرد کارکنان در بخش حساس سلامت منجر شود. پژوهش حاضر از حیث هدف کاربردی، از نظر روش توصیفی-همبستگی و به لحاظ بازه زمانی اجرا مقطعی می‌باشد. جامعه آماری موردمطالعه شامل ۲۸۷ نفر از پرستاران بیمارستان شریعتی در شهر اصفهان می‌باشند که با استفاده از فرمول کوکران ۱۶۴ نفر به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. داده‌های موردنیاز توسط پرسشنامه گردآوری شد و با رویکرد مدل‌سازی معادلات ساختاری به کمک نرم‌افزار SmartPLS تحلیل گردید. یافته‌های حاصل از آزمون فرضیات حاکی از تأیید تأثیر تصورات قالبی و تبعیض بر عدالت توزیعی و عدالت مراوده‌ای و عدم‌تأیید تأثیر تصورات قالبی و تبعیض بر عدالت رویه‌ای می‌باشد. مطالعه پیش رو با تدوین یک مدل علّی فرایندی، نظریه تحقیق و ادبیات موضوع را در راستای درک عمیق‌تر پدیده تصورات قالبی در حوزه پژوهش‌های جامعه‌شناسی معاصر، توسعه می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The relationship between stereotyping, perceived discrimination and organizational justice among nurses

نویسندگان [English]

  • Farzad Fesharaki 1
  • Hamed Dehghanan 2
چکیده [English]

The purpose of this study is to investigate the impact of stereotypes and perceived discrimination of employees on the three dimensions of organizational justice (distributive justice, procedural justice and interactional justice). This study is an applicable research in terms of objective, descriptive-correlational regarding the methodology and cross-sectional considering the implementation time period. The statistical population includes 287 nurses in Shariati hospital in the city of Isfahan from whom 164 were selected using Cochran’s formula as the sample. The data was collected through questionnaire and was analyzed with structural equation modeling approach employing SmartPLS software. The findings from path analysis technique indicate the verification of hypotheses about the impact of stereotyping and discrimination on distributive and interactional justice but disapprove the impact of stereotyping and discrimination on procedural justice. Finally there would be discussion and conclusion and some suggestions for managing the stereotyping in organizations and for future researches.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Stereotyping
  • Perceived justice
  • Distributive justice
  • Procedural justice
  • Interactional justice

مراجع

ادهمی، علیرضا و روغنیان، زهره. (۱۳۸۸). «بررسی تأثیر عقاید قالبی بر نابرابری جنسیتی در خانواده (مطالعه موردی: زنان شاغل در آموزش و پرورش شهر همدان)». پژوهش‌های جامعه‌شناختی، 3(4)، 340-358.
اصغرزاده، مجید. (۱۳۸۳). «فعال‌سازی تصورات قالبی تلویحی به شیوه سرنخ‌دهی». فصلنامه علوم اجتماعی ،14(1)، 29-46.
حسینی، آمنه. (۱۳۹۱). «بررسی نگرش زنان نسبت به کلیشه‌های جنسیتی و عوامل مؤثر بر آن (موردمطالعه شهر نیشابور)». پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه فردوسی مشهد.
خلقتی، مرضیه (۱۳۹۱). «تصورات قالبی در جهان‌های مجازی». کتاب ماه علوم اجتماعی. 16(3)، 267-281.
فیلی، اردلان و پویا، عباس. (۱۳۹۵). «بررسی تأثیر ابعاد عدالت سازمانی بر رضایت شغلی پرستاران و بهیاران». پژوهش پرستاری ایران، 11 (2)، 117-126.
قزوینه، ژیلا. (1398). «بلایای طبیعی، بحران‌های اجتماعی و خشونت علیه زنان». پژوهش­های جامعه­شناسی معاصر، 8(14)، 229-259.
کاروان، احمد و مرادی، علی. (1397). «شناخت رابطه بین درک عدالت سازمانی و اخلاق کاری موردمطالعه: کارکنان سیمان استان ایلام».  پژوهش‌های جامعه شناسی، 7(13)، 183-208.
گل­پرور و عبدلی، فرهاد. (۱۳۹۴). «رویکردی شبه آزمایشی به تأثیر ادراک بی‌عدالتی ترکیبی (منظور ترکیب عدالت توزیعی، رویه‌ای و تعاملی) بر استرس، فرسودگی و عملکرد». فصلنامه مددکاری اجتماعی، ۴(۲)، ۴-۱۶.
مقدم، مریم. (۱۳۹۷). «بررسی عوامل اجتماعی موثر بر شکل‌گیری کلیشه‌های جنسیتی»، پژوهش در هنر و علوم انسانی، ۳(۵)، 403-415.
Angermeyer, M. C., & Matschinger, H. (2004). The stereotype of schizophrenia and its impact on discrimination against people with schizophrenia: results from a representative survey in Germany. Schizophrenia bulletin, 30(4), 1049-1061.
Bertrand, M., Mullainathan, S. (2004). “Are Emily and Greg more employable than Lakisha and Jamal? A field experiment on labor market discrimination”. The American Economic Review, 94(4), 991-1013.
Duguid, M. M., & Thomas-Hunt, M. C. (2015). “Condoning stereotyping? How awareness of stereotyping prevalence impacts expression of stereotypes”. Journal of Applied Psychology, 100(2), 343-360.
Eaton, A. A., Saunders, J. F., Jacobson, R. K., West, K. (2020). “How gender and race stereotypes impact the advancement of scholars in STEM: Professors’ biased evaluations of physics and biology post-doctoral candidates”. Sex Roles, 82(3-4), 127-141.
Ellemers, N., & Barreto, M. (2015). “Modern discrimination: How perpetrators and targets interactively perpetuate social disadvantage”. Current Opinion in Behavioral Sciences, 3, 142-146.
Fischer, A. R., Bolton Holz, K. (2010). “Testing a model of women’s personal sense of justice, control, well-being, and distress in the context of sexist dscrimination”. Psychology of Women Quarterly, 34(3), 297-310.
Gillet, N., Fouquereau, E., Bonnaud-Antignac, A., Mokounkolo, R., & Colombat, P. (2013). “The mediating role of organizational justice in the relationship between transformational leadership and nurses’ quality of work life: A cross-sectional questionnaire survey”. International journal of nursing studies, 50(10), 1359-1367.
Greenberg, J., Colquitt, J. A. (Eds.). (2013). Handbook of organizational justice.
Harris, M. M., Lievens, F., Van Hoye, G. (2004). “I think they discriminated against me”: using prototype theory and organizational justice theory for understanding perceived discrimination in selection and promotion situations”. International Journal of Selection and Assessment, 12(1-2), 54-65.
Kim, S. Y., Wang, Y., Deng, S., Alvarez, R., Li, J. (2011). “Accent, perpetual foreigner stereotype, and perceived discrimination as indirect links between English proficiency and depressive symptoms in Chinese American adolescents”. Developmental psychology, 47(1), 289-208.
Koch, A., Imhoff, R., Dotsch, R., Unkelbach, C., Alves, H. (2016). “The ABC of stereotypes about groups: Agency/socioeconomic success, conservative–progressive beliefs, and communion”. Journal of personality and social psychology, 110(5), 675-689.
Najdowski, C. J., Bottoms, B. L., Goff, P. A. (2015). “Stereotype threat and racial differences in citizens’ experiences of police encounters”. Law and human behavior, 39(5), 463-482.  
Schmitt, M. T., Branscombe, N. R., Postmes, T., Garcia, A. (2014). “The consequences of perceived discrimination for psychological well-being: a meta-analytic review”. Psychological Bulletin, 140(4), 921-942.
Sulander, J., Sinervo, T., Elovainio, M., Heponiemi, T., Helkama, K., Aalto, A. M. (2016). “Does Organizational Justice Modify the Association Between Job Involvement and Retirement Intentions of Nurses in Finland?”, Research in nursing & health, 39(5), 364-374.
Stangor, C. (2009). “The study of stereotyping, prejudice, and discrimination within social psychology: A quick history of theory and research”. Handbook of prejudice, stereotyping, and discrimination, 1-22.
پژوهش های جامعه شناسی معاصر (علمی - پژوهشی)
دوره 8، شماره 15
اسفند 1398
صفحه 123-139

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار