تدوین و سنجش‌پذیری مقیاس مدارای اجتماعی مبتنی بر نظریه ساخت‌یابی گیدنز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی دانشگاه اصفهان

2 استاد گروه جامعه‌شناسی دانشگاه اصفهان

3 استاد گروه جامعه‌شناسی دانشگاه شیراز

چکیده

هدف از انجام این پژوهش، تدوین پرسشنامه مدارای اجتماعی بر مبنای نظریه ساخت‌یابی گیدنز و سنجش‌پذیری و تعیین اعتبار و پایایی آن بوده است. روش این پژوهش، پیمایش و ابزار تحقیق پرسشنامه است. به‌منظور تعیین اعتبار از یک نمونه 598 نفری و به‌منظور تعیین پایایی، دو نمونه 60 و 40 نفری از جوانان 29-18 ساله شهر اصفهان با روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای نسبی انتخاب شدند. در این تحقیق برای تعیین اعتبار پرسشنامه مدارای اجتماعی، از روش‌های اعتبار محتوا، صوری و سازه و برای تعیین پایایی پرسشنامه، از دو روش سازگاری درونی و ثبات استفاده گردید. یافته‌های تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد سازه مدارای اجتماعی بر مبنای نظریه ساخت‌یابی، دارای سه بعد همسازی ساختار و عاملیت، انتظارات عاملیت از ساختار و انتظارات ساختار از عاملیت است و هر کدام از ابعاد مدارای اجتماعی بارهای عاملی قابل‌قبولی دارد. پایایی کل پرسشنامه با آلفای کرونباخ 88/0، پایایی تمام ابعاد مدارای اجتماعی با آلفای کرونباخ بالاتر از 70/0 و ضریب بازآزمایی 69/0 نیز در حد مطلوب است؛ بنابراین پرسشنامه تدوین شده مدارای اجتماعی دارای اعتبار سازه و پایایی است و می‌تواند در تحقیقات اجتماعی به‌منظور سنجش وضعیت مدارای اجتماعی مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The development and measurability of social tolerance scale based on structuration theory of Giddens in Isfahan

نویسندگان [English]

  • Vajihe Jalaeian Bakhshande 1
  • vahid Ghasemi 2
  • Mohammad Taghi Iman 3
1 University of Isfahan. Ph.D Student
2 Associate professor with department of sociology, the University of Isfahan, Iran
3 Shiraz University
چکیده [English]

The aim of this paper is development and measurability of social tolerance questionnaire based on the structuration theory of Giddens and determine the validity and reliability of it. In this research, survey method and factor analysis were used. In order to determine validity, 598 participants and for reliability two sample of 40 & 60 of young people in Isfahan were selected using stratified random sampling. In this study, to determine the validity of social tolerance, content validity, face validity and constructive validity and to determine the reliability, internal consistency and stability of the two methods were used. The findings showed that social tolerance based on the Strucration theory have three-dimensions. The results of exploratory factor analysis, showed acceptable load factor for each dimension of social tolerance. Cronbach's alpha of the questionnaire was 0.88 and test-retest coefficient higher than 0.69 is also desirable. Thus, this scale has constructive validity and reliability and social researchers can use it to assess the social tolerance.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • measurability
  • Validity
  • reliablity
  • social tolerance
  • structuration
ادیبی سده، مهدی؛ رستگار، یاسر و بهشتی، سید صمد (1391). «مدارای اجتماعی و ابعاد آن». فصلنامه علمی- پژوهشی رفاه اجتماعی، 13(50): 376-353.
ازکیا، مصطفی و علیرضا دربان آستانه (1382). روش‌هایکاربردیتحقیق،جلداول. تهران: انتشارات کیهان.
الیوت، آنتونی و ترنر، برایان (1390). برداشت‌هایی در نظریه اجتماعی معاصر. ترجمه­ی فرهنگ ارشاد. چاپ اول. تهران: انتشارات جامع‌شناسان.
ببی، ارل (1381). روش‌هایتحقیقدرعلوماجتماعی،جلداول، ترجمه رضا فاضل. تهران: انتشارات سمت.
بشیریه، حسین (1379). نظریه‌هایفرهنگدرقرنبیستم، تهران: انتشارات پویا.
بهشتی، سید صمد و رستگار، یاسر (1392). «تبیین جامعه‌شناختی مدارای اجتماعی و ابعاد آن در بین اقوام ایرانی». مسائل اجتماعی ایران، 4(2): 35-7.
پاشا شریفی، حسن (1392). اصول روان­سنجی و روان آزمایی، تهران: رشد.
پارکر، جان (1386). ساخت‌یابی، ترجمه حسین قاضیان، تهران: نشر نی.
ترکارانی، مجتبی (1389). «بررسی وضعیت مدارای اجتماعی در لرستان». جامعه‌شناسی مسائل اجتماعی ایران (تحقیقات علوم اجتماعی ایران)، 1(3): 157-133.
توحید فام، محمد و حسینیان امیری، مرضیه (1388).«تلفیق کنش و ساختار در اندیشه گیدنز، بوردیو و هابرماس و تأثیر آن بر جامعه‌شناسی جدید». پژوهشنامه علوم سیاسی. 4(3): 107-79.
جلایی‌پور، محمدرضا و محمدی، جمال (1388). نظریه­های متأخر جامعه‌شناسی، چاپ دوم، تهران: نشر نی.
جهانبگلو، رامین (1381). تفاوت و تساهل، تهران: نشر مرکز.
حبیب‌پور، کرم و صفری شالی، رضا (1390). راهنمای جامع کاربرد SPSS در تحقیقات پیمایشی (تحلیل داده‌های کمی). تهران: انتشارات لویه.
حسین‌زاده، علی­حسین؛ زالی­زاده، مسعود و زالی‌زاده، محسن (1393). «بررسی جامعه‌شناختی ابعاد مدارای اجتماعی با تأکید بر ویژگی‌های شخصیتی (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز)». جامعه‌شناسی کاربردی، 26(شماره پیاپی (60)): 164-149.
دواس، دی ای، (1381). پیمایشدرتحقیقاتاجتماعی، ترجمه هوشنگ نایبی. تهران: نشر نی.
ریتزر، جورج (1389). مبانی نظریه جامعه‌شناسی معاصر و ریشه‌های کلاسیک آن. ترجمه شهناز مسمی پرست. تهران: نشر ثالث.
ریتزر، جورج (1374). نظریهجامعه‌شناسیدردورانمعاصر. مترجم: محسن ثلاثی، تهران: انتشارات علمی.
ساعی ارسی، ایرج (1390). آنتونی گیدنز، جامعه‌شناس زمان محور، تهران: نشر دانژه.
سراج­زاده، حسین؛ شریعتی، سارا و صابر، سیروس (1383). «بررسی رابطه میزان دین‌داری و انواع آن با مدارای اجتماعی». مجله علوم اجتماعی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، 142-109.
سرمد، زهره؛ بازرگان، عباس و حجازی، الهه (1384).روش‌هایتحقیقدرعلومرفتاری، تهران: انتشارات آگاه.
سیدمن، استیون (۱۳۹۲). کشاکش آراء در جامعه‌شناسی. ترجمه هادی جلیلی، تهران: نشر نی.
شارع­پور، محمود و عسکری، علی (1388). «گونه‌شناسی مدارا و سنجش آن در میان دانشجویان دانشکده‌های علوم اجتماعی دانشگاه تهران و علامه طباطبایی». فصلنامه تحقیقات فرهنگی، 2(8): 34-1.
شریفی، سمیرا (1392). سنجش مدارای اجتماعی و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن در بین شهروندان ساکن تهران. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد. تهران: دانشگاه الزهرا. استاد راهنما: سید یعقوب موسوی.
شریفی، حسن پاشا (1380). روش‌های تحقیق در علوم رفتاری. تهران: انتشارات سخن.  
علمداری، جهانگیر (1385).روش‌شناسینظریه‌هایجدیددرسیاست (اثبات‌گراییوفرا اثبات‌گرایی). تهران: دانشگاه تهران، مؤسسه انتشارات و چاپ.
علیزاده، محمدجواد (1388). مطالعه مدارای اجتماعی و رابطه آن با سرمایه فرهنگی در بین افراد 50-15 ساله شهر همدان. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، همدان: دانشگاه بوعلی سینا. استاد راهنما: سلیمان پاک‌سرشت.
کسل، فیلیپ (1392). چکیدهآثارآنتونیگیدنز.مترجم: حسن چاوشیان. تهران: انتشارات ققنوس.
کیویستو، پیتر (1380). اندیشه‌های بنیادی در جامعه‌شناسی، ترجمه­ی منوچهر صبوری، چاپ دوم. تهران: نشر نی.
گلابی، فاطمه و رضایی، اکرم (1392). «بررسی تأثیر مشارکت اجتماعی بر مدارای اجتماعی در بین دانشجویان». مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، 2(1): 86-61.
گلابی، فاطمه، حاجیلو، فتانه و امین پور، فرشته (1391). زبان، هویت و مدارای اجتماعی. سلسله مقالات همایش دوزبانگی (چالش‌ها و راهکارها)، اراک، دانشگاه پیام نور شازند اراک 220-210.
گیدنز، آنتونی (1384). پیامدهای مدرنیت، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: نشر مرکز.
لک­زایی، شریف (1389). «مبانی اندیشه­ی آنتونی گیدنز: نظریه‌پرداز ساخت‌یابی». رهیافت‌های سیاسی و بین‌المللی. 24: 94-75
مارش، دیوید و استوکر، جـری (1378).روشونظـریهدرعلـومسیاسی. مـترجم: امـیرمحمد حاجی­یوسفی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
مقدس، علی‌اصغر و قدرتی، حسین (1383). «نظریه­ی ساختاری شدن آنتونی گیدنز و مبانی روش‌شناختی آن». مجله علوم اجتماعی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، 31-1.
مقتدایی، فاطمه (1389). بررسیوسنجشمیزانمدارایاجتماعیو عواملاجتماعیوفرهنگیمؤثر بر آن، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، اهواز: دانشگاه شهید چمران، استاد راهنما: معصومه باقری.
Bryant, C.G.A. and Jary, D. (1991). Coming to terms with Anthony Giddens. In C.G.A. Bryant & D. Jary (Eds.), Giddens' theory of structuration: A critical appreciation (pp. 1-32). New York, NY: Routledge.
Dusche, M. (2002). Liberal tolerance between people(s). Paper presented at the International, Intercultural and Interdisciplinary Conference on Tolerance in the Context of Interculturality and Globalisation, Department of German and Russian, University of Mumbai, India
Gibson, JL. (2005). “On the nature of tolerance: Dichotomous or continuous?”, Political Behavior. No. 27(4): 313-323.
Gibson, JL. (2006). “Enigmas of intolerance: Fifty years after Stouffer’s communism, conformity, and civil liberties”. Perspectives on Politics. No. 4(1): 21-34.
Giddens, A. (1984). The Constitution of Society: Outline of the Theory of Structuration, Cambridge: Polity press.
Giddens, A. (1990). “Structuration Theory and Sociological Analysis”, In: J. Clark, C., Modgil and S. Modgil (eds), Anthony Giddens: Consensus and Controversy, (Basingstoke: Falmer, 1990) P. 313.
Gieling, M.; Thijs, J. and Verkuyten, M. (2010). Voluntary and involuntary immigrants and adolescents, endorsement of multiculturalism. International Journal of Intercultural Relations, 35(2): 259-267.
King, P. (1976). Toleration, London: Geore Allen & Unwin.
Kline, R.B. (2010). Principles and practice of structural equation modeling (3rded.). New York: Guilford Press.
McKinnon, C. and Castiglione, D. (2003). Introduction: reasonable tolerance, In: The Culture of Toleration in Diverse Societies, McKinnon c. and Castiglione, D. (ed.) UK: Manchester University Press.
Mondak, J.J. and Sanders, M.S. (2003). “Tolerance and intolerance”, 1976–1998. American Journal of Political Science. No. 47(3): 492-502.
Oberdiek, H. (2001). Tolerance: Between forbearance and acceptance. Lanham, MD: Rowman & Littlefield.
Peffley, M. and Rohrschneider, R. (2003). “Democratization and political tolerance in seventeen countries: A multilevel model of democratic learning”. Political Research Quarterly. No. 56(3): 243-257.
Robinson, J.; Witenberg, R. T. and Sanson, A. (2001). “The socialization of tolerance”. In M. Augoustinos & K. J. Reynolds (Eds.), Understanding prejudice, racism, and social conflict (pp. 73-88). Guildford, Surrey: Biddles.
Sullivan, JL. and Transue, JE. (1999). “The psychological underpinnings of democracy: A selective review of research on political tolerance, interpersonal trust, and social capital”. Annual Review of Psychology, No. 50: 625-650.
Van der Noll, J.; Poppe, E. and Verkuyten, M (2010). “Political tolerance and prejudice: Differential Reactions toward Muslims in the Netherlands”. Basic and Applied Social Psychology. No. 32(1): 46-56.
Van Doorn, M. (2014). “The nature of tolerance and the social circumstances in which it emerges”. Current Sociology review. Vol 62(6): 905-927.
Verkuyten, M. (2007). “Tolerance of Muslim beliefs and practices: Age related differences and context effects”. International Journal of Behavioral Development. No. 31(5): 467-477.
Verkuyten, M. and Slooter, L. (2008). “Muslim and non-Muslim adolescents’ reasoning about freedom of speech and minority rights”. Child Development. No.  79(3): 514-528.
Vogt, W. Paul (1997). Tolerance and Education: Learning to Live with Diversity and Difference. London: sage
Witenberg, R. T. and Butrus, N. (2012). “Some Personality Predictors of Tolerance to Human Diversity: The Roles of Openness, Agreeableness, and Empathy”. Journal of Australian Psychological Society, No. 65: 220-235.