سواد فناورانه دانش‌آموزان و دبیران: تحلیلی بر تفاوت دو نسل

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه علوم تربیتی دانشگاه بوعلی سینا

2 دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی درسی دانشگاه بوعلی سینا

چکیده

هدف پژوهش حاضر شناسایی تفاوت سواد فناورانه دانش­آموزان دوره دوم متوسطه با دبیران آن‌ها در آموزش و پرورش شهر همدان است که این تفاوت از منظر تفاوت نسلی مورد بررسی قرار می­گیرد. در این پژوهش از روش توصیفی- پیمایشی استفاده شد و از بین تعداد 878 نفر دبیر زن و 12526 نفر دانش­آموز دختر متوسطه دوره دوم با استفاده از روش نمونه­گیری تصادفی طبقه­ای نسبتی، ۲۶۵ دبیر و ۳۷۳ دانش­آموز به عنوان حجم نمونه انتخاب شد. ابزار جمع­آوری اطلاعات در این پژوهش دو پرسشنامه محقق ساخته مربوط به سواد فناورانه بوده است که با توجه به استانداردهای سواد فناورانه انجمن بین­المللی فناوری آموزشی تهیه شده­اند. روایی این پرسشنامه­ها از طریق اعمال نظرات اصلاحی هفت نفر از صاحب‌نظران و پایایی آن‌ها با استفاده از ضریب آلفای کرانباخ به‌ترتیب برای پرسشنامه دبیران و دانش­آموزان 92/0 و 89/0 محاسبه شد. تحلیل داده­ها با استفاده از شاخص­های آمار توصیفی، آزمون خی دو، یو من ویتنی و آزمون رتبه­ای فریدمن نشان داد؛ بین سواد فناورانه دانش­آموزان متوسطه و دبیران آن‌ها فاصله وجود دارد. همچنین درک دانش‌آموزان و دبیران از مؤلفه­های پنجگانه سواد فناورانه به‌ترتیب فهم ارتباط فناوری و جامعه و فهم طراحی فناوری با بالاترین میانگین رتبه دارای اولویت اول تا دوم است. کم‌ترین بعد در دانش‌آموزان و دبیران آن‌ها مربوط به کسب توانایی­های جهان فناورانه است. دبیران و دانش­آموزان به‌عنوان دو نسل متفاوت از لحاظ سواد فناورانه و درک مؤلفه­های آن با هم تفاوت دارند و این تفاوت با توجه به نظریه نابرابری دیجیتالی کاوسنی (2006) نشانه تفاوت نسلی است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Teachers and students’ technological literacy: the analyzes of two generation differences

نویسندگان [English]

  • farhad seraji 1
  • somayeh khavari 2
چکیده [English]

The main purpose of this study is to identify the difference of technological literacy in high school students with their teachers in Hamadan educational system in 2013-14. Causal-comparative- survey was used in this study. The research population consists of all female teachers (n = 878) and female students (12,526) of high school that 265 teachers and 373 students were selected as sample size by using stratified random method of sampling. Data collection tools for this study were two questionnaires based on technological literacy, which were provided based on international technological literacy standards. Validity was measured by applying corrective ideas of pundits and reliability was measured by using Cronbach's alpha, which were 0/92 and 0/89 for teachers and students questionnaire, respectively. Data analysis by descriptive statistics, Chi-square test, U Mann-Whitney, and Friedman rank test showed that there is a distance between technological literacy of high school students and their teachers. However, the levels of understanding in students and teachers of the five concept in technological literacy are understanding communication technology and society, and understanding design technology with the highest average rating. The least aspect in teachers and students is related to acquiring the abilities in technological world. Teachers and students as two different generation in terms of technological literacy and of understanding its components are different. This is the sign of generational differences according to Digital inequality theory (2006).

کلیدواژه‌ها [English]

  • technological literacy
  • teachers
  • high school students
  • gap generation
  • technology education

مراجع

احدی، حمید؛ امیدوار، مهدی، عبداله‌زاده؛ حسن، انصاری‌پور؛ مجتبی، گلبخش؛ بشری، آریانژاد؛ پرستو، قائم‌مقامی؛ سعید و نعیمی، صادق (1393)، کار و فناوری پایه هشتم کد 116، دوره اول متوسطه، تهران: سازمان پژوهش و برنامه­ریزی آموزشی.
عزتی، محمدرضا؛ امام جمعه، محمدرضا و احمدی، غلامعلی (1390)، «مقایسة برنامه درسى آموزش حرفه و فن دوره راهنمایى تحصیلى در ایران با دروس مشابه در چهار کشور دیگر (آمریکا، کانادا، پاکستان و مراکش)»، نوآوری­های آموزشی، 9(4): 91-68.
علاقه­مندان، جعفر (1380)، «مفهوم آموزش فناوری در آموزش عمومی»، نوآوری­های آموزشی، 1(1): 66-59.
فتحی، سروش، پیراهری، نیر و شیرین‌بیان، اعظم (1390)، «بررسی تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر شکاف نسلی: مورد پژوهش خانواده­های گرمسار»، فصلنامه جامعه‌شناسی مطالعات جوانان، 2(4): 141-164.
حریری، نجلا و زمانی‌راد، نسترن (۱۳۹۰)، «بررسی شکاف دیجیتالی بین نسل­ها از نظر آشنایی، علاقه و استفاده از فناوری­های اطلاعات و ارتباطات»، فصلنامه پردازش و مدیریت اطلاعات، 28(1): ۳-۲۰.
Banks, F. (2009), Technological literacy in a developing world context: the case of Bangladesh. In: PATT-22: ’Pupils Attitude Towards Technology’ Conference, 24-28 August 2009, Delft, Netherlands.
Bennett, S.; Maton, K. and Kervin, L. (2008), “The digital natives’ debate: A critical review of the evidence”. British Journal of Educational Technology, 39(5): 775-786.
Clark, L. S. (2009), “Digital media and the generation gap”. Information, communication, Society, 12(3): 388-407.
Bailey, A. and Ngwenyama, O. (2010), “Bridging the generation gap in ICT use: Interrogating identity, technology and interactions in community telecenters”. Information Technology for Development, 16(1): 62-82.
Eisenkraft, A. (2009), “Retrospective analysis of technological literacy of K-12 students in the USA”. International Journal Technology Design Education. 3(3): 289-303.
James, J. (2008), “The Digital Divide Across All Citizens of the World: A New Concept”. Social Indication Research, 23(1): 275-282
ITEA. (2004). Measuring progress: Assessing students for technological literacy. Reston: ITEA.
Ingerman, A. and Collier-Reed, B. (2011), “Technological literacy reconsidered: a model for enactment”. International Journal of Technological Design Education, 5(1): 137-148.
Kozak, M. R. (2009), Education About Technology. In 58th Yearbook Council on Technology Teacher Education Mc Graw Hill: Glencoe.
Kvasny, L. (2006), “Cultural (Re)production of digital inequality in a US community technology initiative”, Information, Communication & Society, 9(2),160-181.
Kirtley, S. (2012), “Rendering technology visible: The technological literacy narrative”. Computers and Composition, 29: 191-204.
Luckay, M. B. and Collier-Reed, B. I. (2014), “An instrument to determine the technological literacy levels of upper secondary school students”. International Journal of Technology & Design Education, 24(3): 261-273. doi: 10.1007/s10798-013-9259-3.
Luckay. M. B. and Brandon I. C-R. (2012), Comparing the Technological Literacy of Pre-service Teachers and Secondary School Students in South Africa. Proceedings of EDULEARN12 Conference.2nd-4th July 2012, Barcelona, Spain. 635-643.
Leahy, K. (2012), Are we educating to promote students’ creative capacities?: A study in Technology Education in Ireland. Paper presented in the PATT 26 conference Technology Education in the 21st Century in Stockholm, Sweden, 26-30 June 2012.
Martin, M. (2012), Values in design and technology education: Past, present and future. In Thomas Ginner., Jonas Hallström & Magnus Hultén technology education in the 21th century. Stockholm: The Authors and LiU Electronic Press.
Mawson, W. B. (2011), “Emergent technological literacy: what do children bring to school?”, International Journal Technology Design Education, 3(4): 1-11.
Parikka, M.; Rasinen, A. and Ojala, A. )2011), Technology Education. In Marc J. de Vries (Ed.) Positioning Technology Education in the Curriculum. Rotterdom: Sense publisher.
Parikka, M. and Ojala, A. (2008), “Entrepreneurship and technology education in the context of information society”. Journal of the Japan Society of Technology Education, 50(1): 9-16.
Prensky, M. (2005), Listen to the natives. Educational Leadership, 63(4): 8-13.
Rasinen, A.; Ikonen, P. and Rissanen, T. (2008), From craft education towards technology education: the Finnish experience. Education Transactions, Sereies A: the Curriculum. School of Education, Bangor University.
Schwaller, A. E. (2009), Instructional Strategies for Technology Education. In 58th Yearbook Council on Technology Teacher Education Mc Graw Hill: Glencoe.
Seglem, R.; Witte, S. and Beemer, J. (2012), “21st Century Literacies in the Classroom: Creating Windows of Interest and Webs of Learning”. Journal of Language and Literacy Education [Online], 8(2): 47-65.
Tsatsou, P. (2011), “Digital divides revisited: what is new about divides and their research?”, Media, Culture & Society, 33(2): 317-331.
Volk, K. S. (2005), “What Hong Kong People Think About Technology”. Educational Research Journal, 20(2): 165-185.
Volk, K. S. and William, E. (2005), “East Meets West: What Americans and Hong Kong People Think About Technology”. Journal of Technology Education, 17(1): 53-68.
Warschauer, M.; Knobel, M. and Stone, L. (2004), “Technology and Equity in Schooling: Deconstructing the Digital Divide”. Journal of Educational Policy, 18(4): 562-588.
Westberry, R. (2009), Design and Problem-Solving in Technology Education. In 58th Yearbook Council on Technology Teacher Education Mc Graw Hill: Glencoe.
Williams, P. J. (2009), “Technological literacy: a multiliteracies approach for democracy”. International Journal Technology Design Education, 5(4): 237-254.
 
پژوهش های جامعه شناسی معاصر (علمی - پژوهشی)
دوره 5، شماره 9
آذر 1395
صفحه 31-52

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار