بررسی تلفیق در جامعه‌شناسی فرآیندی نوربرت الیاس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعه، گروه علوم اجتماعی، دانشکدۀ حقوق و علوم اجتماعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران .

2 دانشیار گروه علوم اجتماعی، دانشکدۀ حقوق و علوم اجتماعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

چکیده

تلفیق در نظریۀ اجتماعی نقش عمده‌ای در خلق مفاهیم و بسط چشم‌اندازهای نوین دارد. هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی تلفیق در جامعه‌شناسی فرآیندی نوربرت الیاس با بهره‌گیری از روش نظری-تحلیلی است. نتایج پژوهش حاکی از آن است الیاس در جامعه‌شناسی فرآیندی خود به‌سوی یک حوزۀ نظری و روشی فرآیندگرا حرکت کرده و در کارش تلفیقی از نوع نظری و روشی منعکس است. وی با ذکر مصادیقی از سطوح خُرد و کلان، یعنی مفهوم انسان باز و پیکربندی مدعی است که تمایز میان دو مفهوم عاملیت و ساختار را حل کرده است؛ چراکه برخلاف عاملیت و ساختار که در دو قطب مجزا قرار گرفته‌اند، مفاهیم او در یک پیوستار واحد هستند که امکان تفکیک و مرزبندی بین آن‌ها وجود ندارد. هم‌چنین الیاس با تلفیق روشی در آثارش، می‌تواند الهام بخش بحث روش‌شناختی مدرن باشد، زیرا وی از داده‌های مختلف و چندزوایه‌ای استفاده کرده است؛ لذا با توجه به توسعۀ چارچوبی برای یک روش فرآیندگرا، می‌توان وی را به‌عنوان یکی از طرف‌داران اولیۀ تحقیقات روش آمیخته درنظر گرفت. با وجود انتقاداتی که به‌نظریۀ الیاس وارد شده، اما کلیت کار او قابل دفاع است و آن‌چه او را در جایگاهی متفاوت، بلکه ممتاز می‌نشاند، رهیافت منحصربه‌فرد اوست با یک فرآورده‌ای نظری-تجربی، که با فراتر رفتن از تحلیل مفهومی صرف، موفق‌ترین طرح تلفیقی در حوزۀ نظری و روشی در سنت جامعه‌شناسی اروپایی را ارائه می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Investigating Integration in Norbert Elias’Process Sociology

نویسندگان [English]

  • Sakineh Heydarpour 1
  • Fatemeh Golabi 2
1 PhD student in Economic Sociology and Development, Department of Social Sciences, Faculty of Law and Social Sciences, Tabriz University, Tabriz, Iran
2 Associate Professor, Department of Social Sciences, Faculty of Law and Social Sciences, Tabriz University, Tabriz, Iran
چکیده [English]

Integrative Theory plays a major role in creating new concepts and developing new perspectives. The study aimed to investigate synthesis in process sociology of Norbert Elias by using the theoretical-analytical method. The results show that, Elias has moved towards a process-oriented theoretical and methodical field in his sociology, and it can be said that a combination of theoretical and methodical types is reflected in his work. By mentioning some examples of the macro and micro levels, i.e., open personality and figuration, Elias claims that he has solved the distinction between agency and structure. Since in contrast to the agency and structure that are two separate poles, his concepts are on a continuum and there is not a distinct line between them. Elias can also inspire the modern methodological discussion by Methodological integration in his works, because he used various data and triangulation. Therefore, considering the development of a framework for a process-oriented method, he can be considered as one of the early proponents of mixed method research. One can say that though Elias’ theory has been criticized, it is generally defensible. The privilege of his work is his remarkable approach as a theoretical-experimental product that, going beyond the merely conceptual analysis, can be considered the most successful integrated project in the field of theory and methodology synthesis plan in European tradition of sociology.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Integration
  • Norbert Elias
  • Process Sociology
  • Theoretical integration
  • Methodological Integration

مراجع

- توحیدی فام، محمد؛ و حسنینیان امیری، مرضیه، (1388). «تلفیق کنش و ساختار در اندیشه گیدنز، بوردیو و هابرماس و تأثیر آن برجامعه‌شناسی جدید». پژوهش‌نامه علوم سیاسی، 4 (3): 107-79.
- پارکر، جان، (1391). ساختاربندی. ترجمۀ امیرعباس سعیدی‌پور، تهران: آشیان.
- خدیوی، غلامرضا، (1391). «عاملیت و ساختار از منظر جامعه‌شناسی فرآیندی نوربرت الیاس». مطالعات جامعه‌شناختی ایران، 2 (6): 151-135.
- ریتزر، جرج؛ و داگلاس‌جی، گودمن، (1390). نظریۀ جامعه‌شناسی مدرن. ترجمۀ خلیل میرزایی و عباس لطفی‌زاده، تهران: انتشارات جامعه‌شناسان.
- ریترز، جورج، (1379). نظریه‌های جامعه‌شناسی در دوران معاصر. ترجمۀ محسن ثلاثی، انتشارات علمی، چاپ چهارم.
- ذوالفقاری، منوچهر، (1400). اندیشه تلفیقی در جامعه‌شناسی معاصر. دانش نوین اجتماعی، 23(3): 41-38. 
- فرجی، مهدی، (1395). نوربرت الیاس و تحلیل تمدنی. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و هنر و ارتباطات 
- کوزمیکس، هلموت، (1384). «فرآیند متمدن شدن». محمدحسین هاشمی، جامعه‌شناسی ایران، 5 (3): 178-146
- مجدالدین، اکبر، (1383). «نوربرت الیاس بنیان گذار جامعه‌شناسی فرآیند». پژوهش‌نامه علوم انسانی، 42-41: 148-131.
- موزلیس، نیکوس‌پی، (1399). بیراهه‌های نظریه جامعه‌شناختی. ترجمۀ حمید پورنگ، تهران: نشر ترجمان علوم انسانی .
- نیازی، محسن، (1390). «روش‌های تحقیق تلفیقی، جنبش سوم روش‌شناختی در علوم اجتماعی». مطالعات اجتماعی ایران، 5 (2): 160-184.
- ون کریکن، روبرت، (1386). «معرفی و نقد آثار نوبرت الیاس». ترجمۀ داود حیدری، رشد علوم اجتماعی، 11 (1): 44-47.
- هنیش، ناتالی، (1389). جامعه‌شناسی نوربرت الیاس. ترجمۀ عبدالحسین نیک‌گهر، تهران: نی.
- هیوز، استیوارت، (1373). آگاهی و جامعه. ترجمۀ عزت‌الله فولادوند، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
 
- Faraji, M., (2015). Norbert Elias and civilizational analysis. Tehran: Culture and Art and Communication Research Institute (In Persian).
- Hanish, N., (1389) Sociology of Norbert Elias. Translated by: Abdul Hossein Nikgahar, Tehran: Ni. (In Persian).
- Khedevi, Gh., (1391). “Agency and structure from the perspective of process sociology of Norbert Elias”. Sociological Studies of Iran, 2 (6): 151-135. (In Persian).
- Kozmix, H., (2004). “The process of becoming civilized, Mohammad Hossein Hashemi”. Iranian Journal of Sociology, 6 (3): 146-178 (In Persian).
- Majaddin, A., (1383). “Norbert Elias, the founder of process sociology”.Research Journal of Human Sciences, 42-41: 131-148. (In Persian).
- Moselis, N. P., (2019). Misguided Sociological Theory. Translated by: Hamid Pourang, Tehran: Humanities Interpreter Publishing. (In Persian).
- Niazi, M. (1390). “Integrated research methods, the third methodological movement in social sciences”. Iranian Journal of Social Studies, 5 (2): 160-184. (In Persian).
- Parker, J., (2011). Structuring. Translated by: Amir Abbas Saeedipour, Tehran: Ashian. (In Persian).
- Ritters, G., (1379). Sociological theories in the contemporary era. Translated by: Mohsen Salasi, Scientific Publications, 4th edition. (In Persian).
- Ritzer, G. & Douglas, J. G., (2010). Theory of Modern Sociology. Translated by: Khalil Mirzaei and Abbas Lotfizadeh, Tehran: Sociologists Publications. (In Persian).
- Tawhidi Pham, M. & Hassaninian Amiri, M., (1388). “Integration of action and structure in the thought of Giddens, Bourdieu and Habermas and its impact on new sociology” Political science research paper, 4 (3): 79-107. (In Persian).
- Van Kreiken, R., (2016). Introducing and criticizing the works of Nubert Elias. Translated by: Daud Heydari, Roshd Social Sciences, 11 (1). (In Persian).
- Zulfiqari, M., (1400). “Integrated Thought in Contemporary Sociology”.Modern Social Science, 23 (3): 41-38. (In Persian).
- Baur, N. & Ernes, S., (2011). “Towards a process-oriented methodology: modern social science research methods and Elias’s Figurational sociology”.published in The Sociological Review, 59(1): 117–139.
- Breuer, S., (1994). “Society of individuals, society of organizations: a comparison of Norbert Elias and Max weber”. History of the human sciences, 7: 41-60.
- Elias, N., (2007 [1987]). Involvement and Detachment, Collected Works. Vol. 8, Dublin: UCD Press.
- Elias, N., (2009a [1983]). “A diagnosis of present-day sociology”. in: Essays III: On Sociology and the Humanities, Collected Works, Vol. 16, Dublin: UCD Press: 99–106.
- Elias, N., (2009b [1986]). “Figuration”. in: Essays III: On Sociology and the Humanities, Collected Works, Vol. 16, Dublin: UCD Press: 1–3.
- Hughes, S., (1373). Consciousness and society. Translated by: Ezatollah Foulavand, Tehran: Scientific and Cultural Publications. (In Persian).
- Quintaneiro, T., (2006). “The concept of figuration or configuration in Norbert Elias’ sociological theory”. Translated by: Mitre. Teor. soc. [online]. vol. 2, Selected edition: 0-0. ISSN 1518-4471.
پژوهش های جامعه شناسی معاصر (علمی - پژوهشی)
دوره 12، شماره 22
شهریور 1402
صفحه 73-96

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار