بررسی علل پیدایش فرصت‌طلبی و رابطه‌ی آن با نظام اخلاقی جوانان (مورد مطالعه: شهر اصفهان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جامعه شناسی دانشگاه بوعلی‌سینا

2 استاد گروه جامعه‌شناسی دانشگاه تهران

3 استادیار گروه جامعه‌شناسی دانشگاه تهران

چکیده

مفهوم فرصت­طلبی از دیر­باز به­طور خاص مورد توجه بسیاری از متفکران اجتماعی بوده است. در یک نگاه دقیق، فرصت‌طلبی به­عنوان یک پدیده­ی چند علتی، چند بعدی و چند دلالتی به نابهنجاری­های اجتماعی که می­تواند باعث تخریب نظام اخلاقی جامعه شود، مربوط می­شود. نگاهی دقیق به ادبیات موضوع نشان می­دهد که برخی پژوهشگران در پی تبیین اجتماعی پدیده­ی فرصت­طلبی هستند، درحالی­که بعضی دیگر در پی تبیین آن با تعیین­کننده­هایی چون انتخاب­های فردی می­باشند. این یک مفروضه است که این انتخاب­ها صرفاً در یک خلاء اجتماعی، سیاسی و فرهنگی صورت نمی­گیرد و انواع تعیین­کننده­های زمینه­ای چون سن­، جنس، وضعیت تأهل، طبقه اجتماعی و اشتغال از یک طرف و متغیرهای اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی از سوی دیگر، بر آن تأثیر گذارند. این تحقیق در پی مطالعه پیمایشی فرصت­طلبی و تعیین­کننده­‌های آن در میان شهروندان 20 سال به بالای اصفهان (n=384) است. مطالعات در این زمینه نشان می­دهد هر­چه میزان دینداری، انسجام اجتماعی و سرمایه اجتماعی در جامعه بیشتر باشد، میزان فرصت­طلبی در جامعه کاهش می­یابد و از سوی دیگر هر­چه میزان آنومی ‌و فردگرایی در جامعه بیشتر باشد، میزان فرصت­طلبی نیز افزایش می­یابد. ­همچنین با توجه به نتایج تحقیق می­توان اذعان داشت که فرصت­طلبی بر حسب سن شهروندان متفاوت است، حال آن­که جنسیت و وضعیت­ تأهل هیچ­گونه تأثیری بر گرایش افراد به سمت رفتارهای فرصت­طلبانه ندارد و طبقه اجتماعی، سرمایه اجتماعی، دینداری، فردگرایی و انسجام اجتماعی و آنومی ‌رابطه معنی­داری با فرصت­طلبی دارند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

survey of causes emergence of opportunism in the social interaction and its relationships on young ethics system (case study: Isfahan City)

نویسندگان [English]

  • maryam dastani 1
  • gholamabbas tavasoli 2
  • seyed ali hashemianfar 3
چکیده [English]

Since old times opportunism has especially been emphasized by many social thinkers. In a careful study opportunism as a multi – casual, multi - faceted and multi –implication phenomenon is related to social abnormalities probably destroying ethical system of the society. A deep look at the literature of the subject shows that some researchers are going to explicate opportunism socially while some others are going to explicate it with some determinants like individual choices. There is a hypothesis that such choices are not merely taken in the social, political and cultural vacuum and all kinds of field determinants such as age, sex, marital state, social class as well as employment and some variables such as social, economic, political and cultural variables have an effect on them. In this research a surveyed study of opportunism and its determinants among people having more than 20 years and living in Isfahan is done (n=384). Studies show that the more piety, social cohesion and capital in the society the less opportunism in the society. On the other hand the more anomy and individualism is in the society, the more opportunism is in the society. Moreover, according to the results of research it is alleged that opportunism is different based on the age of people while sex and marital status have no effect on the people’s tendency towards opportunistic behaviors. Social class, social capital, piety, individualism and social cohesion have a significant relationship with opportunism.

کلیدواژه‌ها [English]

  • opportunism
  • social capital
  • piety
  • Social Cohesion
  • individualism

مراجع

تاجبخش، کیان (­1385)، سرمایه اجتماعی، اعتماد، دموکراسی و توسعه، ترجمه افشین خاکباز و حسن پویان، تهران، نشر شیرازه.
دورکیم، امیل(1359)، درباره تقسیم کار اجتماعی، ترجمه باقر پرهام. نشر قلم.
رفیع­پور، فرامرز (1377)، آناتومی‌جامعه، مقدمه­ای بر جامعه­شناسی کاربردی، نشر انتشار.
رفیع­پور، فرامرز (1378)، آنومی ‌یا آشفتگی اجتماعی، نشر سروش.
رفیع­پور، فرامرز (1386)، سرطان اجتماعی فساد، شرکت سهامی ‌انتشار.
روشه، گی(1376)، جامعه­شناسی تالکوت پارسونز، ترجمه عبدالحسین نیک گهر،تهران، موسسه فرهنگی انتشاراتی تبیان.
ریچلز، جیمز (1387)، ترجمه آرش اخگری، تهران، انتشارات حکمت.
صادقی، محمدرضا (1371)، پایه­های اجتماعی اخلاق، نشر اشاره.
صدیق­سروستانی، رحمت­اله (1369)، جزوه جامعه­شناسی شهری، دانشگاه تهران.
کلانتری، علی اکبر(1385)، اخلاق زندگی، نشرمعارف.
مبشری، محمد (1387)، سرمایه اجتماعی چیست؟ روزنامه همشهری، سال شانزدهم، شماره 4679.
محمدی­اصل، عباس(1387)، جامعه­شناسی تالکوت پارسونز، تهران، نشر علم.
- Rychlz, J. (1387), Translated by A. Ember, Tehran, hekmat Publications.
- Chao, Ch.; Mike W.; Peng, P. & Saparito, A. (2001), Individualism,collectivism, and opportunism: A cultural perspective on Transaction cost Economics
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار