2024-03-28T17:23:49Z
https://csr.basu.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=302
پژوهش های جامعه شناسی معاصر (علمی - پژوهشی)
2476-6305
2476-6305
1396
6
10
رسانه، درونیسازی هنجارها و تصور از بدن: مورد مطالعه دانشجویان دانشگاه گیلان
محمدامین
کنعانی
فاطمه
رزاقی
تصور از بدن بهعنوان پدیده مورد توجه در سالهای اخیر تحت تأثیر زمینههای فرهنگی و فناورانه قرار دارد. پژوهش حاضر بهدنبال بررسی رابطهی رسانه و درونیسازی هنجارها با تصور از بدن در میان دانشجویان دانشگاه گیلان است. چارچوب نظری مبتنی بر آرای تامپسون، کش و فمینیستها بوده و با استفاده از روش پیمایش در نمونهی 400 نفری صورت گرفته است. در این پژوهش از مقیاسهای استاندارد نگرش فرهنگی اجتماعی نسبت به ظاهر تامپسون و هینبرگ و مقیاس استاندارد تصور از بدن توماس کش استفاده شده است. یافتهها نشان دادند که بین متغیرهای میزان مصرف رسانه و درونیسازی هنجارهای رسانهای و هنجارهای اجتماعی و فرهنگی و تصور از بدن رابطهی معناداری وجود دارد. ولی بین متغیرهای جمعیتشناختی از قبیل پایگاه اقتصادی اجتماعی، سن و وضع تأهل با متغیر تصور از بدن رابطهی معناداری مشاهده نشد. ضرایب تأثیر استاندارد مدل رگرسیونی نشان دادند که قویترین پیشبینیکنندههای متغیر وابسته (تصور از بدن) بهترتیب متغیرهای درونیسازی هنجارهای رسانهای، درونیسازی هنجارهای فرهنگیاجتماعی، مصرف رسانهای و فشار هنجاری از جانب مردان میباشند؛ بنابراین، رسانهها به تنهایی در تصویرسازی از بدن نقش نداشته و معیارها و ارزشهای فرهنگی جامعه نیز در این مسئله سهیم هستند. پیوند بین رسانهها بهعنوان عامل مدرن با ارزشها و هنجارهای فرهنگی جامعه بهعنوان عامل سنتی با نقش تقویت کننده رسانهها در درونی سازی معیارهای زیبایی ترکیب شده و قالب جدیدی از ارزشهای فرهنگی و اجتماعی را شکل داده است.
تصور از بدن
مصرف رسانهای
درونیسازی هنجارهای رسانهای
درونیسازی هنجارهای فرهنگی
2017
08
23
1
27
https://csr.basu.ac.ir/article_1989_d52f6fae54aa3b26ee2268851d0913ad.pdf
پژوهش های جامعه شناسی معاصر (علمی - پژوهشی)
2476-6305
2476-6305
1396
6
10
اقدام پژوهی مشارکتی: زمینهساز کنش ارتباطی در حوزههای عمومی
زهرا
ماهر
علی
ربانی
اقدام پژوهی یک نوع تحقیق خودتاملی جمعی است که بهوسیله مشارکتکنندگان در موقعیتهای اجتماعی بهمنظور ارتقا منطق و عدالت عملکردهای آموزشی یا اجتماعی و نیز درک آنها از این عملکردها و موقعیتهایی که این عملکردها در آن انجام میشود، صورت میگیرد. بر این اساس، کلیه افرادی که مسأله مورد تحقیق بهطور مستقیم با زندگی آنها در ارتباط است نباید صرفاً بهعنوان موضوع تحقیق در نظر گرفته شوند بلکه باید در کلیه مراحل تحقیق نقش فعال داشته باشند. در این مقاله، ابتدا مبانی پارادیمی، ویژگیهای کلیدی و مهمترین سنتهای اقدامپژوهی مورد بررسی قرار میگیرد؛ سپس ضمن مطرح کردن نظریه «کنش ارتباطی و حوزه عمومی» یورگنهابرماس، پتانسیل اقدامپژوهی در جهت ایجاد کنش ارتباطی در حوزههای عمومی مورد بحث قرار میگیرد. همچنین با توجه به نظریه تلفیقی وی درباره «زیست جهان و سیستمها» و نقد وی از «سوژه کلان اجتماعی» نگاه عمیقتری به اقدامپژوهی و ویژگیهای آن میشود. براساس نتایج حاصله، اقدامپژوهی، کنشی ارتباطی است که در میان شرکتکنندگان خود یک فضای عمومی ایجاد مینماید. فرآیند اقدامپژوهی عبارت است از: تحقیقی متقابل بهمنظور رسیدن به یک توافق بینا ذهنی، فهم متقابل یک موقعیت، اجماع غیرجبری در مورد آنچه که باید انجام شود و نهایتاً رسیدن به معنایی که نه تنها در نظر خود افراد بلکه در نظر هر فرد منطقی، مشروع باشد (ادّعایی عام). از سویی اقدامپژوهی، بهدنبال خلق موقعیتهایی است که در آن افراد در کنار یکدیگر و با همکاری متقابل بتوانند، به شیوههایی قابل فهمتر، حقیقیتر و از لحاظ اخلاقی مناسبتر از فهم و عمل موجود در جهان فعلی دست یابند.
اقدامپژوهی
اقدامپژوهی تکنیکی
اقدامپژوهی عملی
اقدامپژوهی آزادیبخش
کنش ارتباطی
حوزه عمومی
2017
08
23
29
60
https://csr.basu.ac.ir/article_1990_09998a96d7cdc5aeea2816b5963e1510.pdf
پژوهش های جامعه شناسی معاصر (علمی - پژوهشی)
2476-6305
2476-6305
1396
6
10
زنان و مهاجرت به شهر همدان، تعیینکنندهها و پیامدهای آن
نصیبه
اسماعیلی
حسین
محمودیان
زنان در فرایند مهاجرت یک عامل تعیینکننده محسوب میشوند که میتوانند در تمامی مراحل مهاجرت نقش تأثیرگذاری را ایفا نمایند. امروزه، زنان بهعنوان کارگزاران مستقل، حامیان و برنامهریزان خانواده مهاجرت میکنند. این تحقیق به بررسی نقش زنان در فرایند مهاجرت به شهر همدان و عوامل مؤثر بر آن میپردازد. روش تحقیق این مطالعه از نوع پیمایش میباشد و دادههای بررسی با استفاده از پرسشنامه و مصاحبه با افراد نمونه گردآوریشده است. شیوه نمونهگیری این مطالعه، نمونهگیری خوشهای و تصادفی سیستماتیک میباشد. بررسی روابط دو متغیری و آزمون فرضیات تحقیق نیز نشان داد که از مجموع 5 فرضیه مطرح شده تنها یک فرضیه ردّ شد. علاوه بر این، نتایج رگرسیون لوجستیک نشان داد چهار متغیر تحصیلات زنان، سن هنگام مهاجرت، میزان استقلال زنان قبل از مهاجرت و سال ورود به شهر همدان از سطح معناداری لازم برخوردار بوده و در مدل باقی ماندند. این چهار متغیر حدود 32 درصد واریانس متغیر وابسته را تبیین نمودهاند. دادههای حاصل از این پژوهش نشان داد که به تدریج ساختار تصمیمگیری درباره مهاجرت از مردان به زنان تسری پیدا کرده است و در نتیجه زنان با گذشت زمان و افزایش منزلت اجتماعی خود، نقش مهمتری را در این فرآیند به عهده دارند.
مهاجرت
نقش زنان
استقلال زنان
ساختار قدرت
رگرسیون لوجستیک
2017
08
23
61
83
https://csr.basu.ac.ir/article_1991_3994b6ba18a591ec67742462f86ece35.pdf
پژوهش های جامعه شناسی معاصر (علمی - پژوهشی)
2476-6305
2476-6305
1396
6
10
مطالعهی جامعهشناختی ارتباط تعامل و تأثیر اجتماعی با مصرف غذاهای غیرخانگی مورد مطالعه: شهروندان بالای 15 سال شهر تبریز
توکل
آقایاری هیر
محمد
عباس زاده
ابراهیم
محمدپور
م مصرف غذاهای غیرخانگی، بهموازات تغییرات گسترده در سازمان کار و زندگی اجتماعی، ضمن تجربهی رشد چشمگیر، به دغدغهی مهم و روزانهی بسیاری از ساکنان عموماً پرمشغلهی شهرهای بزرگ تبدیلشده است. مطالعهی حاضر با هدف بررسی ارتباط تعامل اجتماعی و تأثیر اجتماعی با میزان مصرف غذاهای غیرخانگی نگاشته شده است. در این راستا، از رویکردهای نظری؛ تمایز (بوردیو)، تأثیر اجتماعی (کلمن) و مکانیسمهای روابط اجتماعی (پیرس) استفاده شده است. مطابق با این رویکردها، تجارب غذایی به عنوان یکی از معرفهای اصلی پایگاه اجتماعی و حتی هویتی، بیش از پیش ابعاد اجتماعی پیدا کرده است. این مطالعه به روش پیمایش و در میان شهروندان بالای 15 سال ساکن شهر تبریز که 409 نفر از آنها به شیوهی نمونهگیری طبقهای (از مناطق دهگانهی شهر تبریز) برای مطالعه انتخاب شدهاند، انجام شده است. براساس نتایج تحلیلهای دومتغیره، ارتباط تعامل اجتماعی و میزان مصرف غذاهای غیرخانگی غیرمعنادار، اما همبستگی تأثیر اجتماعی و میزان مصرف غذاهای غیرخانگی معنادار و مثبت بوده است. همچنین سن (به شکل منفی)، جنس (بهنفع مردان) و منطقهی مسکونی (بهنفع مناطق مرفه) با میزان بالای مصرف غذاهای غیرخانگی در رابطه بوده است. براساس تحلیلهای رگرسیونی، تأثیرات هر دو متغیر مستقل (تعامل اجتماعی و تأثیر اجتماعی) در کنار تأثیرات متغیرهای زمینهای شامل؛ سن، جنس و منطقهی مسکونی، همگی جزو تأثیرات معنادار بوده و 5 متغیر مذکور 21 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین کردهاند که در این میان، اهمیت نسبی متغیر تأثیر اجتماعی بیشتر از سایر متغیرها بوده است.
غذاهای غیرخانگی
تعامل اجتماعی
تأثیر اجتماعی
تبریز
2017
08
23
85
108
https://csr.basu.ac.ir/article_1992_57ba304f2a2d33a5c9f343ea97ef4a55.pdf
پژوهش های جامعه شناسی معاصر (علمی - پژوهشی)
2476-6305
2476-6305
1396
6
10
بررسی نسلی تأثیر دینداری بر ارزشهای خانوادگی سنتی و مدرن در شهر تهران
فاطمه
مدیری
محمدصادق
مهدوی
با توجه به تأثیر متفاوت دینداری بر حوزههای مختلف زندگی اجتماعی و حتی ابعاد مختلف یک حوزه، این مقاله در پی پاسخگویی به این سؤالات است که آیا در جامعه ما ارزشهای خانوادگی سنتی و مدرن در نسلهای مختلف متأثر از دینداری است یا خیر و اگر هست آیا تأثیر آن بر ارزشهای خانوادگی سنتی و مدرن یکسان است؟ بر این اساس، پیمایش کمی با ابزار پرسشنامه در شهر تهران با 600 نمونه که به شیوه خوشهای چندمرحلهای انتخاب شدند، انجام شد. نتایج تحقیق حاکی است: ارزشهای خانوادگی سنتی و مدرن بهطور یکسان متأثر از دینداری نیست. در هر سه نسل ارزشهای خانوادگی سنتی متأثر از دینداری بوده، در حالی که تأثیر دینداری بر ارزشهای خانوادگی مدرن در هر سه نسل معکوس و ضعیفتر بوده، به لحاظ نسلی روند کاهشی داشته و در نسل سوم تأثیر معناداری مشاهده نمیشود. بهطورکلی میتوان گفت یافتههای تحقیق آمیزهای از سه تئوری پابرجایی دین بر ارکان مختلف زندگی اجتماعی، تئوری تمایز و تئوری قطعهقطعه شدن ارزشها را تأیید میکند.
دینداری
ارزشهای خانوادگی
تئوری قطعهقطعه شدن ارزشها
تئوری تمایز
نسل
2017
08
23
109
132
https://csr.basu.ac.ir/article_1993_febcb8fdae1ab32b023beef0f7e121a5.pdf
پژوهش های جامعه شناسی معاصر (علمی - پژوهشی)
2476-6305
2476-6305
1396
6
10
تعیین نقش متغیرهای ارتباطی در پیشبینی طلاق عاطفی
خسرو
رشید
آزاده
مرادی
این پژوهش با هدف بررسی و شناسایی نقش متغیرهای ارتباطی در پیشبینی طلاق عاطفی در شهر همدان انجام گرفته است. روش پژوهش از نوع پیمایشی بود. جامعۀ آماری این پژوهش، همهی زنان متأهل ساکن شهر همدان بودند که از این میان تعداد 200 نفر بهصورت نمونهگیری خوشهای انتخاب و پرسشنامه پژوهشی را تکمیل نمودند. برای اندازهگیری طلاق عاطفی از پرسشنامه پژوهشگر ساختهای که در قالب طیف لیکرت و در یک مقیاس 6 درجهای ساخته شد استفاده شد و برای اندازهگیری متغیرهای ارتباطی (توانایی ارتباط، توانایی حل تعارض و مسؤولیتپذیری) از پرسشنامههای موجود بهره گرفته شده است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که توانایی ارتباط، توانایی حل تعارض و مسؤولیتپذیری 48 درصد تغییرات طلاق عاطفی را پیشبینی میکنند. بدین معنا که هر چه توانایی ارتباط و توانایی حل تعارض پایینتر و هر چه مسؤولیتپذیری کمتر باشد احتمال طلاق عاطفی نیز بیشتر است. از اینرو، داشتن مهارتهای ارتباطی سهگانه مورد بررسی میتواند به کاهش میزان طلاق عاطفی کمک کند.
طلاق عاطفی
متغیرهای ارتباطی
توانایی حل تعارض
توانایی ارتباط
مسؤولیتپذیری
زنان متأهل
2017
08
23
133
151
https://csr.basu.ac.ir/article_1994_95d26d5e69954d5864425412778385a3.pdf